Hồ sơ Bệnh án điện tử EMR Cloud và AI: Nền tảng chuyển đổi số bệnh viện hiện đại

Ngành y tế toàn cầu đang trong giai đoạn chuyển đổi số chiến lược, đối mặt với thách thức và cơ hội định hình lại phương thức cung cấp, tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Các yếu tố như thay đổi nhân khẩu học, tiến bộ công nghệ, biến đổi khí hậu và đại dịch gần đây càng khẳng định sự cấp thiết của chuyển đổi số bệnh viện như một trụ cột phát triển bền vững.

I. Bối cảnh chuyển đổi ngành Y tế

Ngành y tế toàn cầu đang đối mặt với những xu thế và thách thức chính, đòi hỏi sự thích ứng và đổi mới liên tục.

1. Xu thế y tế toàn cầu

Các xu hướng chính bao gồm:

• Già hóa dân số và gánh nặng bệnh tật kép: Sự gia tăng dân số cao tuổi cùng với gánh nặng từ cả bệnh truyền nhiễm và bệnh không lây nhiễm đang tạo áp lực lớn. Thách thức về tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao vẫn tồn tại ở nhiều nơi.
• Tác động của biến đổi khí hậu và mối đe dọa sức khỏe mới nổi: Hiện tượng thời tiết cực đoan và ô nhiễm không khí đang làm thay đổi mô hình bệnh tật, tăng nguy cơ dịch bệnh. Vấn đề kháng kháng sinh (AMR) cũng là một mối đe dọa nghiêm trọng.
• Chú trọng y tế dự phòng và nâng cao sức khỏe: Ngành y tế đang dịch chuyển trọng tâm từ điều trị sang các biện pháp dự phòng, sàng lọc sớm và thúc đẩy lối sống lành mạnh nhằm giảm thiểu gánh nặng bệnh tật.
• Cuộc cách mạng công nghệ trong y tế: Các công nghệ số tiên tiến như Trí tuệ nhân tạo (AI), Internet of Things (IoT), Dữ liệu lớn (Big Data), Điện toán đám mây (Cloud Computing), công nghệ sinh học và robot đang thay đổi sâu sắc phương thức cung cấp dịch vụ y tế. Đặc biệt, giải pháp EMR Cloud đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc quản lý hồ sơ bệnh án điện tử, hỗ trợ ra quyết định và tối ưu hóa hiệu quả vận hành bệnh viện.

2. Thách thức ngành y tế toàn cầu

Bên cạnh các xu thế, ngành y tế cũng đối mặt với những thách thức đáng kể:

• Thách thức về nhân lực y tế: Tình trạng thiếu hụt và phân bổ không đồng đều nhân lực, cùng với áp lực quá tải, gây khó khăn trong việc giữ chân nhân tài.
• Tài chính y tế và khả năng chi trả: Chi phí dịch vụ y tế gia tăng do công nghệ và thuốc mới, trong khi nhu cầu tiếp cận dịch vụ chất lượng cao với chi phí hợp lý ngày càng lớn. Việc đạt được mục tiêu “Bao phủ Chăm sóc sức khỏe toàn dân” (Universal Health Coverage – UHC) vẫn còn nhiều trở ngại.

II. Bối cảnh y tế Việt Nam

Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận trong việc xây dựng hệ thống y tế toàn diện, tuy nhiên, vẫn còn những tồn tại và thách thức cần được giải quyết bằng các giải pháp đổi mới mạnh mẽ.

1. Thành tựu đạt được

• Cải thiện chỉ số sức khỏe và mở rộng mạng lưới: Các chỉ số sức khỏe cơ bản được cải thiện, mạng lưới y tế cơ sở được mở rộng, các bệnh truyền nhiễm được kiểm soát và nhiều kỹ thuật y học tiên tiến đã được ứng dụng.
• Tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế: Tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế đã vượt 94% dân số, góp phần đảm bảo người dân tiếp cận dịch vụ với chi phí hợp lý.
• Phát triển y tế đa dạng hóa: Chủ trương xã hội hóa y tế thúc đẩy sự phát triển của bệnh viện tư nhân, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh và nâng cao chất lượng dịch vụ.
• Ứng dụng công nghệ cao và phát triển y học hiện đại: Việt Nam đã thực hiện thành công nhiều ca ghép tạng phức tạp, triển khai phẫu thuật robot và ứng dụng công nghệ tế bào gốc, góp phần nâng cao chất lượng điều trị và cứu sống nhiều bệnh nhân.
• Nâng cao tuổi thọ và chất lượng sống: Tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đã tăng đáng kể, đạt mức 74,5 tuổi hiện nay.
• Phát triển nguồn nhân lực y tế: Trình độ chuyên môn của bác sĩ Việt Nam đạt tầm quốc tế, với nhiều công trình nghiên cứu được cộng đồng y học toàn cầu đánh giá cao.

2. Khó khăn, tồn tại và thách thức

Bên cạnh những kết quả tích cực, ngành y tế Việt Nam vẫn đối mặt với những thách thức lớn:

• Hạn chế trong chăm sóc sức khỏe nhân dân và y tế dự phòng: Đại dịch COVID-19 và các đợt dịch bệnh khác đã bộc lộ những điểm yếu trong công tác phòng chống dịch, đặc biệt là y tế dự phòng. Công tác phòng chống các bệnh không lây nhiễm, bảo vệ môi trường sống, chăm sóc sức khỏe cho người yếu thế chưa được chu đáo. Việc khám sức khỏe định kỳ và tuyên truyền phòng bệnh còn hạn chế.
• Vấn đề y đức: Một số trường hợp thiếu trung thực, thiếu trách nhiệm, phân biệt đối xử và vụ lợi trong hành nghề đã ảnh hưởng đến niềm tin của cộng đồng.
• Hạn chế của hệ thống y tế cơ sở: Đầu tư chưa đáp ứng nhu cầu thực tế, nhiều trạm y tế xã, trung tâm y tế huyện thiếu cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại. Tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế vẫn xảy ra, đặc biệt tại các vùng nông thôn. Y tế tuyến cơ sở thiếu bác sĩ và nhân lực, dẫn đến tình trạng quá tải ở bệnh viện tuyến trên.
• Thiếu hụt và phân bổ nhân lực: Mặc dù hệ thống đào tạo y khoa phát triển, ngành y tế vẫn đối mặt với tình trạng thiếu nhân lực, đặc biệt là các chuyên khoa đặc thù và tại vùng sâu, vùng xa. Thu nhập thấp so với khối lượng công việc và mức độ rủi ro khiến nhiều nhân viên y tế giỏi chuyển sang khu vực tư nhân hoặc ra nước ngoài.
• Khó khăn trong đấu thầu mua sắm và chậm trễ ứng dụng công nghệ số trong chuyển đổi số bệnh viện: Nhiều bệnh viện công gặp khó khăn trong đấu thầu mua sắm thuốc, trang thiết bị và vật tư y tế. Việc triển khai hồ sơ bệnh án điện tử trên nền tảng EMR Cloud còn hạn chế, hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, và thiếu chính sách khuyến khích mạnh mẽ cho doanh nghiệp công nghệ y tế

III. Vai trò chiến lược của công nghệ số trong y tế

Công nghệ số đang trở thành trụ cột chiến lược trong quá trình chuyển đổi số y tế, giúp ngành y vượt qua những thách thức hiện tại và kiến tạo hệ thống y tế thông minh, bền vững trong tương lai.

Báo cáo của World Bank (2022a) chỉ ra rằng đại dịch COVID-19 đã đóng vai trò chất xúc tác, đẩy nhanh quá trình số hóa y tế thông qua việc ứng dụng mạnh mẽ các sản phẩm và dịch vụ kỹ thuật số, từ đó giúp tiết giảm chi phí y tế, giảm thiểu tác động xã hội và tổn thất kinh tế. Việc chuyển đổi số trong y tế không chỉ mang lại hiệu quả vận hành mà còn đóng vai trò thiết yếu trong việc tăng cường khả năng phục hồi, thích ứng với khủng hoảng và biến đổi khí hậu.

Đặc biệt, trí tuệ nhân tạo (AI trong y tế) đang dần định hình lại toàn bộ hệ sinh thái y tế. Từ hỗ trợ chẩn đoán chính xác hơn thông qua phân tích hình ảnh và dữ liệu hồ sơ bệnh án, đến tối ưu hóa quy trình quản lý bệnh viện, hỗ trợ ra quyết định điều trị và phát triển thuốc. (Tham khảo: WHO Global Strategy on Digital Health 2020–2025; Nature. 2020 Jan;577(7788):89-92 – nghiên cứu AI chẩn đoán ung thư vú)

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khẳng định:

“Sức khỏe số đóng vai trò trung tâm trong chiến lược của WHO nhằm chuyển đổi và củng cố hệ thống y tế, giúp chúng hiệu quả hơn, dễ tiếp cận hơn và lấy con người làm trung tâm.” (WHO Global Strategy on Digital Health 2020–2025)

Tại Việt Nam, ngày 24/02/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh yêu cầu “tăng cường ứng dụng công nghệ số trong quản lý và khám, chữa bệnh”. Điều này bao gồm:

• Ứng dụng công nghệ AI trong chẩn đoán và điều trị bệnh

• Phân tích xu hướng dịch tễ học và dữ liệu sức khỏe

• Phát triển phần mềm hỗ trợ quyết định lâm sàng

• Triển khai hồ sơ bệnh án điện tử (EMR), đồng bộ dữ liệu y tế liên thông

• Ứng dụng công nghệ số vào phẫu thuật robot, y học cá thể hóa, công nghệ tế bào gốc và kỹ thuật gen

Giải pháp EMR Cloud – kết hợp giữa hồ sơ bệnh án điện tử và nền tảng đám mây – đang được xem là nền tảng hạ tầng số cốt lõi để số hóa toàn diện bệnh viện. Khi tích hợp AI, EMR Cloud không chỉ nâng cao hiệu quả lâm sàng mà còn mở rộng khả năng dự báo, điều trị chính xác, hướng tới bệnh viện thông minh.

Bên cạnh đó, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đã xác định rõ các trụ cột phát triển quốc gia gồm: khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Trong đó, chuyển đổi số ngành y tế là lĩnh vực ưu tiên, nhằm xây dựng nền kinh tế số, xã hội số và công dân số, đi kèm với đảm bảo an ninh dữ liệu và an toàn thông tin trong y tế.

Tất cả những chính sách, cam kết và ứng dụng nêu trên đều cho thấy: Việt Nam đang đồng hành cùng thế giới để xây dựng hệ thống y tế có khả năng chống chịu, phục hồi nhanh, công bằng và hiệu quả. Việc tận dụng các xu hướng như EMR Cloud, AI trong y tế và chuyển đổi số bệnh viện chính là chìa khóa nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe, đồng thời đưa ngành y bước vào một kỷ nguyên phát triển bền vững.

IV. Giải pháp Hồ sơ Bệnh án điện tử trên nền tảng EMR Cloud

Trong bối cảnh chuyển đổi số bệnh viện, việc triển khai Hồ sơ bệnh án điện tử EMR Cloud là một bước đi chiến lược, giúp các cơ sở y tế nâng cao năng lực quản lý, tiết kiệm chi phí, đảm bảo tính liên thông và an toàn thông tin.

1. Mô hình áp dụng Hồ sơ Bệnh án điện tử – EMRAM

Mô hình áp dụng Hồ sơ bệnh án điện tử (EMRAM) của HIMSS là một khung hướng dẫn toàn diện, hỗ trợ các cơ sở khám chữa bệnh đạt được trạng thái bệnh viện số. EMRAM cung cấp lộ trình gồm tám giai đoạn, từ giai đoạn 0 (“hệ thống dựa trên giấy”) đến giai đoạn 7 (“môi trường hoàn toàn kỹ thuật số và trưởng thành”). Mô hình này nhấn mạnh cách tiếp cận từng bước, tăng cường khả năng kỹ thuật số, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi ích từ việc áp dụng công nghệ.

Trong EMRAM, Kho dữ liệu lâm sàng (CDR – Clinical Data Repository) là một thành phần trung tâm. Đây là kho lưu trữ dữ liệu lâm sàng tập trung, lấy người bệnh làm trung tâm, thu thập dữ liệu từ nhiều ứng dụng khác nhau. CDR cần hỗ trợ các tiêu chuẩn tương tác quốc tế như FHIR, HL7, DICOM, ICD, SNOMED CT, LOINC để đảm bảo dữ liệu có thể được truy cập và chia sẻ liên thông giữa các hệ thống thông tin y tế.

2. Bộ sản Phẩm FPT.EMR Cloud – Azladin từ FPT

Bộ giải pháp EMR Cloud (Azladin) được thiết kế theo chuẩn EMRAM của HIMSS và quy định của Bộ Y tế. Đây là giải pháp chuyển đổi số bệnh viện toàn diện, tích hợp các công nghệ hiện đại như AI, ML, DL nhằm hỗ trợ chẩn đoán, ra quyết định và tối ưu hiệu quả điều trị. Đồng thời, sản phẩm này đáp ứng các tiêu chí quy định tại Phụ lục II Thông tư số 54/2017/TT-BYT của Bộ Y tế về ứng dụng công nghệ thông tin tại các cơ sở khám chữa bệnh, cụ thể:

• Mức 2: Kho dữ liệu lâm sàng (CDR) tập trung, tuân thủ tiêu chuẩn HL7 FHIR, đảm bảo chia sẻ thông tin/dữ liệu cho các hệ thống và bên liên quan.
• Mức 3: Hệ thống hỗ trợ ra quyết định lâm sàng (CDSS) hỗ trợ kê đơn thuốc điện tử. Thông tin thuốc đều sẵn sàng trên môi trường điện tử (Kho tri thức Dược theo tiêu chuẩn RxNorm, ATC).
• Mức 4: Hệ thống CPOE (Computerized Physician Order Entry) quản lý toàn bộ chỉ định của bác sĩ trên môi trường điện tử.
• Mức 6: Các biểu mẫu được xây dựng có cấu trúc. CDSS hỗ trợ quy trình/phác đồ điều trị. Sản phẩm EMR Cloud hiện sử dụng dữ liệu tri thức “Hướng dẫn lâm sàng – Clinical Guidelines” từ Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ.
• Mức 7: CDSS đạt mức 3; ứng dụng AI/ML/DL phân tích dữ liệu; dữ liệu có cấu trúc và ngữ nghĩa theo tiêu chuẩn quốc tế (HL7 FHIR, SNOMED, LOINC, ICD), đảm bảo thông tin và dữ liệu lâm sàng luôn sẵn sàng chia sẻ. Khả năng kết xuất dữ liệu tóm tắt hồ sơ bệnh án theo tiêu chuẩn quốc tế (IPS – International Patient Summary). Đặc biệt, việc tích hợp Trí tuệ nhân tạo (AI), Học máy (ML) và Học sâu (DL) cho phép hệ thống không chỉ phân tích lượng lớn dữ liệu lâm sàng mà còn hỗ trợ dự đoán xu hướng bệnh tật, cá nhân hóa liệu trình điều trị và cảnh báo sớm các rủi ro, nâng cao năng lực ra quyết định lâm sàng.

Bộ sản phẩm EMR Cloud – Azladin từ FPT

Bộ sản phẩm EMR Cloud – Azladin từ FPT gồm các cấu phần chính:

• Kho dữ liệu tập trung: Bao gồm Kho dữ liệu lâm sàng (Clinical Data Repository) tuân thủ HL7 FHIR, Kho dữ liệu hình ảnh y khoa (Medical Images Repository) tuân thủ DICOM, Kho tài liệu lâm sàng (Clinical Document Repository) và Kho tri thức y khoa (Hướng dẫn lâm sàng, Dược).
• Hệ thống thuật ngữ y khoa: Bao gồm Bộ thuật ngữ y khoa tiêu chuẩn quốc tế (ICD, LOINC, SNOMED CT, RxNorm) và danh mục dùng chung theo quy định của Bộ Y tế.
• Nền tảng tích hợp dữ liệu: Tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế (HL7 v2, HL7 FHIR, DICOM, IHE Profiles) và Chuẩn định dạng dữ liệu theo các Quyết định liên quan của Bộ Y tế Việt Nam.
• Hệ thống định danh: Định danh người bệnh, người hành nghề y dược, và địa điểm cung cấp dịch vụ y tế.
• Dịch vụ dữ liệu: Ứng dụng các mô hình AI, ML, DL; công cụ Phân tích dữ liệu, Dự đoán dựa trên AI; Hỗ trợ ra quyết định lâm sàng (CDSS) với các khuyến nghị thông minh từ AI; và chuẩn hóa thuật ngữ y khoa địa phương.
• Hệ thống hồ sơ bệnh án điện tử (EMR): Tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế về Mô hình chức năng hệ thống EHR (ISO 10781:2023), mẫu Hồ sơ bệnh án quy định tại Thông tư số 32/2023/TT-BYT, và tiêu chuẩn quốc tế về an toàn, bảo mật thông tin (ISO 27001:2022).
• Hạ tầng điện toán đám mây (Cloud Computing): Triển khai trên nền tảng điện toán đám mây của FPT, đảm bảo tính linh hoạt, mở rộng và bảo mật cao – nền tảng quan trọng của chuyển đổi số bệnh viện hiện đại.

Với kinh nghiệm triển khai hàng trăm bệnh viện trên cả nước, FPT xác định chuyển đổi số bệnh viện thông qua giải pháp EMR Cloud tích hợp AI trong y tế là bước đi chiến lược nhằm nâng cao năng lực lâm sàng và chất lượng chăm sóc, hướng tới hệ thống y tế thông minh, hiện đại, bền vững và lấy người bệnh làm trung tâm – đồng thời đóng góp vào việc thực hiện các mục tiêu đột phá về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số quốc gia theo Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Để tìm hiểu thêm về giải pháp EMR Cloud từ FPT, bạn đọc có thể truy cập website fpt-is.com. Các chuyên gia công nghệ y tế số của FPT sẵn sàng hỗ trợ tư vấn chuyên sâu về chuyển đổi số bệnh viện, hướng tới hệ thống y tế thông minh và hiệu quả hơn.