Xu hướng Multi-cloud trong Ngành Ngân hàng Việt Nam 2025
Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ của ngành ngân hàng toàn cầu, chiến lược multi-cloud đang trở thành một yếu tố then chốt giúp các ngân hàng nâng cao khả năng cạnh tranh, đảm bảo tuân thủ quy định và tối ưu hóa chi phí vận hành. Đặc biệt trong năm 2025, khi công nghệ AI và các yêu cầu bảo mật ngày càng cao, việc áp dụng mô hình multi-cloud không còn là lựa chọn mà đã trở thành một tất yếu đối với các ngân hàng muốn dẫn đầu trong kỷ nguyên số.
1. Multi-cloud là gì?
Multi-cloud, hay đám mây đa nhà cung cấp, là một chiến lược công nghệ trong đó tổ chức sử dụng dịch vụ từ nhiều nhà cung cấp điện toán đám mây khác nhau thay vì phụ thuộc vào một nhà cung cấp duy nhất. Khác với hybrid cloud (kết hợp giữa đám mây công cộng và riêng tư từ cùng một nhà cung cấp), multi-cloud cho phép ngân hàng tận dụng những dịch vụ tốt nhất từ các nền tảng khác nhau như Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure, Google Cloud Platform, và các nhà cung cấp khác.
Trong lĩnh vực ngân hàng, multi-cloud có thể được hiểu như việc phân bổ các ứng dụng và dữ liệu trên nhiều nền tảng đám mây khác nhau. Ví dụ, một ngân hàng có thể sử dụng AWS cho hệ thống thanh toán, Microsoft Azure cho phân tích dữ liệu khách hàng, và Google Cloud cho các ứng dụng trí tuệ nhân tạo.
Điểm mấu chốt của multi-cloud là khả năng tránh “vendor lock-in” – tình trạng bị ràng buộc bởi một nhà cung cấp duy nhất, đồng thời tối ưu hóa hiệu suất và chi phí bằng cách chọn lựa dịch vụ phù hợp nhất cho từng workload cụ thể.
2. Xu hướng Chuyển dịch Mạnh mẽ đến Multi-cloud
2.1 Thống kê Toàn cầu và Dự báo 2025
Theo nghiên cứu của Gartner, hơn 85% các tổ chức sẽ áp dụng phương pháp tiếp cận cloud-first vào năm 2025, với hơn một nửa dựa vào các chiến lược multi-cloud để thúc đẩy đổi mới và chuyển đổi số. Trong ngành ngân hàng cụ thể, các báo cáo cho thấy hơn 75% ngân hàng dự kiến sẽ dựa vào các chiến lược multi-cloud vào năm 2025, với nhiều ngân hàng vận hành workloads trên ít nhất ba public cloud.
2.2 Tình hình tại Việt Nam
Tại Việt Nam, vào tháng 12/2019, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, với định hướng đến năm 2030, đặt mục tiêu có 60% ngân hàng Việt Nam sử dụng cloud vào năm 2025. Con số này sẽ tăng lên 100% các ngân hàng và tổ chức tín dụng.
2.3 Động lực Thúc đẩy Xu hướng
Xu hướng chuyển dịch này được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố:
Áp lực cạnh tranh: Fintech và các công ty công nghệ đang tạo ra áp lực lớn lên ngành ngân hàng truyền thống. Thị trường fintech Việt Nam năm 2024 đang trải qua tăng trưởng nhanh chóng, với thị trường dự kiến đạt 18 tỷ USD.
Yêu cầu khách hàng: Khách hàng ngày càng mong đợi trải nghiệm số hóa toàn diện, từ thanh toán không tiền mặt đến các dịch vụ ngân hàng số. Năm 2024 chứng kiến tăng trưởng ấn tượng trong hoạt động thanh toán không tiền mặt và ngân hàng số, với giao dịch thanh toán QR code tăng vọt 846,41% và 1.146,14% so với cùng kỳ năm 2023.
Hỗ trợ từ chính phủ: Chính phủ Việt Nam đang tích cực thúc đẩy chuyển đổi số trong tất cả các lĩnh vực, bao gồm cả ngân hàng, tạo môi trường thuận lợi cho việc áp dụng công nghệ cloud.
3. Tại sao Ngân hàng Nên Chọn Mô hình Multi-cloud trong năm 2025?
3.1 Giảm thiểu Rủi ro và Tăng cường Khả năng Phục hồi
Bằng cách phân phối workload trên nhiều nhà cung cấp cloud, ngân hàng giảm sự phụ thuộc vào bất kỳ vendor nào, tăng cường tính liên tục kinh doanh và giảm thiểu rủi ro downtime. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các dịch vụ ngân hàng 24/7 như thanh toán online và mobile banking.
Trong bối cảnh các cuộc tấn công mạng ngày càng phức tạp, việc phân tán hạ tầng giúp ngân hàng có khả năng phục hồi nhanh chóng khi gặp sự cố. Nếu một nhà cung cấp gặp vấn đề, ngân hàng vẫn có thể duy trì hoạt động thông qua các nền tảng khác.
3.2 Tuân thủ Quy định Pháp lý
Multi-cloud setup cho phép ngân hàng đáp ứng các yêu cầu quy định đa dạng bằng cách bản địa hóa dữ liệu nhạy cảm và tận dụng các công cụ tuân thủ chuyên biệt được cung cấp bởi các nhà cung cấp khác nhau.
Tại Việt Nam, các quy định về bảo mật dữ liệu và chủ quyền dữ liệu ngày càng chặt chẽ. Multi-cloud cho phép ngân hàng lưu trữ dữ liệu khách hàng trong nước thông qua các data center địa phương, đồng thời vẫn có thể tận dụng các dịch vụ tiên tiến từ các nhà cung cấp quốc tế.
3.3 Linh hoạt Vận hành và Tối ưu Chi phí
Ngân hàng có thể lựa chọn các dịch vụ tốt nhất từ nhiều vendor, tối ưu hóa hiệu suất, chi phí và chức năng dựa trên nhu cầu của từng workload. Ví dụ, một ngân hàng có thể sử dụng Google Cloud cho machine learning, AWS cho data analytics, và Microsoft Azure cho các ứng dụng enterprise.
Khả năng này đặc biệt quan trọng khi ngân hàng cần scale up hoặc scale down các dịch vụ theo nhu cầu thực tế, giúp tối ưu hóa chi phí vận hành.
3.4 Tích hợp AI và Đổi mới Công nghệ
Sự kết hợp giữa cloud và AI đang được tăng tốc. AI không chỉ là một dịch vụ khác mà đang trở thành không thể thiếu trong việc tối ưu hóa hoạt động cloud, cung cấp insights thời gian thực, và cho phép trải nghiệm khách hàng siêu cá nhân hóa.
Trong năm 2025, AI sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện gian lận, phân tích rủi ro tín dụng, và cá nhân hóa sản phẩm dịch vụ. Multi-cloud cho phép ngân hàng tận dụng các công cụ AI tốt nhất từ nhiều nền tảng khác nhau.
3.5 Quản lý Tài chính và Vận hành Thông minh
Ngân hàng ngày càng áp dụng FinOps (financial operations) và AIOps (AI-driven operations) để theo dõi, tối ưu hóa và tối đa hóa lợi tức đầu tư cloud. Những công cụ này giúp ngân hàng có cái nhìn toàn diện về chi phí và hiệu suất của từng dịch vụ cloud.
4. Những Khó khăn của Multi-cloud
4.1 Độ phức tạp trong Quản lý
Việc điều phối workload, quản trị dữ liệu và bảo mật trên nhiều nhà cung cấp làm tăng độ phức tạp vận hành. Ngân hàng cần có đội ngũ kỹ thuật có kinh nghiệm để quản lý nhiều nền tảng khác nhau, mỗi nền tảng có giao diện, API và quy trình riêng.
Việc giám sát và báo cáo trở nên phức tạp khi phải tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau. Ngân hàng cần đầu tư vào các công cụ quản lý tập trung và automation để giảm thiểu gánh nặng vận hành.
4.2 Thiếu hụt Nhân tài
Ngân hàng cần nhân tài chuyên biệt và frameworks mạnh mẽ để quản lý môi trường multi-cloud hiệu quả. Tại Việt Nam, sự thiếu hụt chuyên gia cloud có kinh nghiệm là một thách thức lớn.
Việc đào tạo và phát triển nhân lực cloud đòi hỏi đầu tư dài hạn và chi phí không nhỏ. Ngân hàng cần xây dựng chương trình đào tạo liên tục và có chính sách thu hút, giữ chân nhân tài.
4.3 Khả năng Tương tác và Tích hợp
Đảm bảo tích hợp liền mạch và luồng dữ liệu giữa các nền tảng cloud khác nhau vẫn là một thách thức kỹ thuật. Mỗi nhà cung cấp cloud có cách thức hoạt động và chuẩn API khác nhau, việc đồng bộ dữ liệu và ứng dụng giữa các nền tảng đòi hỏi thiết kế kiến trúc phức tạp.
4.4 Vấn đề Bảo mật và Tuân thủ
Multi-cloud tạo ra nhiều điểm kết nối và giao diện, làm tăng diện tích tấn công tiềm năng. Các mô hình bảo mật đang phát triển từ dựa trên perimeter sang kiến trúc Zero Trust, với xác minh liên tục, mã hóa cross-platform, và confidential computing trở thành tiêu chuẩn.
Việc đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý khác nhau trên nhiều nền tảng cũng là một thách thức, đặc biệt khi mỗi quốc gia có những yêu cầu riêng về bảo vệ dữ liệu.
4.5 Chi phí Quản lý và Tối ưu hóa
Mặc dù multi-cloud có thể giảm chi phí về lâu dài, nhưng chi phí quản lý ban đầu có thể cao do cần đầu tư vào công cụ, nhân lực và quy trình mới. Việc theo dõi và tối ưu hóa chi phí trên nhiều nền tảng cũng phức tạp hơn so với single-cloud.
5. Các Case Study Thành công
5.1 Case Study Quốc tế: JPMorgan Chase
JPMorgan Chase, một trong những ngân hàng lớn nhất thế giới, đã thành công triển khai chiến lược multi-cloud từ năm 2020. Ngân hàng này sử dụng AWS cho các ứng dụng web và mobile, Microsoft Azure cho phân tích dữ liệu lớn, và Google Cloud cho các dự án machine learning.
5.2 Case Study Khu vực: DBS Bank (Singapore)
DBS Bank, được mệnh danh là “ngân hàng số tốt nhất thế giới”, đã áp dụng multi-cloud strategy từ năm 2019. Ngân hàng này sử dụng kết hợp AWS, Microsoft Azure và các giải pháp private cloud.
5.3 Case Study Việt Nam: VPBank
VPBank là một trong những ngân hàng tiên phong trong việc áp dụng cloud technology tại Việt Nam. VPBank bắt đầu hành trình chuyển đổi cloud vào năm 2023 và đã thành công di chuyển 28 ứng dụng từ hạ tầng on-premise lên AWS Cloud trong vòng chỉ 11 tháng, sớm hơn so với kế hoạch.
Thành tựu của VPBank:
- Triển khai AWS Elastic Disaster Recovery cho 78 workload quan trọng
- Từ tháng 6/2023 đến tháng 5/2024, hơn 1.180 nhân viên đã tham dự các workshop AWS và series cloud fluency, và 857 người đã hoàn thành các khóa học cloud cơ bản, trung cấp và nâng cao
- VPBank, ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam áp dụng Red Hat OpenShift, hiện có 55 ứng dụng exposed to 646 service và operational API, bao gồm những API tích hợp 13 đối tác e-wallet. Nền tảng dựa trên OpenShift xử lý hơn 10 triệu giao dịch mỗi ngày
5.4 Bài học từ Các Case Study
Từ các case study trên, có thể rút ra những bài học quan trọng:
- Bắt đầu từ từ, thực hiện từng bước: Tất cả các ngân hàng thành công đều bắt đầu với pilot project trước khi mở rộng.
- Đầu tư vào đào tạo nhân lực: Việc nâng cao kỹ năng cloud cho đội ngũ là yếu tố then chốt.
- Lựa chọn workload phù hợp: Bắt đầu với các ứng dụng ít quan trọng trước khi chuyển các hệ thống core banking.
- Quan tâm đến security và compliance ngay từ đầu: Không thể bổ sung sau, mà phải được thiết kế ngay từ architecture.
6. Hướng dẫn và Các Bước Triển khai Multi-cloud cho Ngân hàng Việt Nam
Bước 1: Đánh giá Hiện trạng và Lập Chiến lược
Trước hết ngân hàng cần đánh giá toàn bộ hạ tầng IT hiện tại. Sau khi xác định các ứng dụng và dữ liệu cần di chuyển là bước phân tích chi phí vận hành và định vị tổng quan năng lực kỹ thuật của đội ngũ.
Từ đây, bắt đầu đưa ra các định nghĩa mục tiêu kinh doanh, càng rõ ràng càng tốt. Dựa vào các mục tiêu này để lựa chọn các nhà cung cấp cloud phù hợp. Nên lưu ý, các nhà cung cấp có thể cung cấp các giải pháp tổng quan. Để tùy biến và phù hợp nhất với tình hình hoạt động cũng như tiết kiệm chi phí, ngân hàng có thể nhờ sự hỗ trợ của các đơn vị nhiều kinh nghiệm như FPT IS. Việc xây dựng timeline và milestone cũng như phân bổ ngân sách sẽ trở nên dễ dàng hơn
Bước 2: Tuân thủ Quy định Pháp lý
Để triển khai hệ thống được đảm bảo, các ngân hàng sẽ cần nghiên cứu kỹ lưỡng khung pháp lý. Các văn bản cần chú trọng bao gồm Luật An ninh mạng, yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước về cloud và quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân. Đó là các luật nền tảng cần được tuân thủ chặt chẽ.
Các kết trúc cần tuân thủ bao gồm: Lưu trữ dữ liệu nhạy cảm trong nước, mã hóa 2 đầu đối với dữ liệu, thiết lập quyền truy cập theo nguyên tắc least privilege
Bước 3: Lựa chọn Nhà cung cấp và Thiết kế Kiến trúc
Tiêu chí lựa chọn nhà cung cấp:
- Độ tin cậy và reputation
- Danh mục dịch vụ phù hợp với ngành ngân hàng
- Hỗ trợ compliance và security
- Có data center tại Việt Nam hoặc khu vực
- Chi phí cạnh tranh
Hoặc ngân hàng có thể lựa chọn các đơn vị triển khai hệ thống công nghệ thông tin. Các đơn vị triển khai như FPT IS là các đơn vị được nhà cung cấp xác nhận về mức độ am hiểu hệ thống, khả năng ứng dụng công nghệ mức độ cao cũng như tiến hành các quy trình thiết kế kiến trúc multi-cloud đạt tiêu chuẩn an toàn cả trong nước và quốc tế. Điều này sẽ giảm đáng kể thời gian và chi phí triển khai multi-cloud
Thiết kế kiến trúc multi-cloud:
- Application layer: Phân bổ ứng dụng dựa trên đặc tính và yêu cầu
- Data layer: Thiết kế data governance và replication strategy
- Network layer: Đảm bảo connectivity và security giữa các cloud
- Management layer: Triển khai công cụ quản lý tập trung
Bước 4: Triển khai Pilot Project
Để pilot, các ngân hàng có thể lựa chọn các ứng dụng không quá quan trọng nhưng có tính đại diện như hệ thống CRM, Website hoặc các công cụ nội bộ. Điều này vừa giúp tận dụng ưu thế của cloud mà vẫn đảm bảo mức độ thử nghiệm hiệu quả để có dữ liệu nhằm đưa ra các quyết định triển khai sau này.
Các lưu ý trước khi thực hiện migration:
- Backup đầy đủ dữ liệu trước khi di chuyển
- Thực hiện migration trong thời gian ít ảnh hưởng nhất
- Kiểm tra kỹ lưỡng chức năng sau khi di chuyển
- Giám sát performance và stability
Bước 5: Nâng cao Năng lực Nhân lực
Việc triển khai hệ thống phức tạp mà việc duy trì vận hành cũng nhiều khó khăn không kém. Không cần phải đợi đến khi triển khai xong mới tiến hành đào tạo nâng cấp đội ngũ mà việc này cần triển khai song song, thậm chí là trước khi triển khai multi-cloud. Các chương trình đào tạo đội ngũ nhân lực cần phân chia rõ ràng 2 đối tượng: Nội bộ IT team và nhà cung cấp cloud. Nếu lựa chọn đơn vị triển khai hệ thống độc lập, thì việc đào tạo chỉ cần tập trung vào nội bộ IT team
Chương trình đào tạo:
- Cloud fundamentals cho toàn bộ IT team
- Security và compliance trong môi trường cloud
- DevOps và automation tools
Xây dựng team chuyên biệt:
- Cloud architect: Thiết kế kiến trúc tổng thể
- Cloud engineer: Triển khai và vận hành
- Security specialist: Đảm bảo bảo mật
- FinOps specialist: Quản lý chi phí cloud
Bước 6: Mở rộng và Tối ưu hóa
Giai đoạn mở rộng:
- Từng bước di chuyển các ứng dụng quan trọng hơn
- Triển khai các dịch vụ mới trên cloud
- Áp dụng cloud-native architecture cho ứng dụng mới
Tối ưu hóa liên tục:
- Monitoring và alerting toàn diện
- Cost optimization thường xuyên
- Performance tuning
- Security assessment định kỳ
Những Lưu ý Đặc biệt cho Ngân hàng Việt Nam
Yếu tố địa phương:
- Ưu tiên các nhà cung cấp có data center tại Việt Nam
- Hợp tác với các đối tác local có kinh nghiệm
- Đảm bảo hỗ trợ 24/7 bằng tiếng Việt
Compliance với quy định Việt Nam:
- Thường xuyên cập nhật các quy định mới từ NHNN
- Tham gia các hội thảo và training về cloud compliance
- Thiết lập quy trình audit và kiểm tra định kỳ
Kết luận
Multi-cloud không còn là xu hướng mà đã trở thành chiến lược cơ bản cho các ngân hàng muốn thành công trong năm 2025. Với những lợi ích vượt trội về giảm thiểu rủi ro, tăng cường linh hoạt, và thúc đẩy đổi mới, multi-cloud sẽ là nền tảng giúp ngân hàng Việt Nam cạnh tranh hiệu quả trong thị trường số hóa.
Tuy nhiên, thành công trong việc triển khai multi-cloud đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, từ chiến lược rõ ràng, đầu tư vào nhân lực, tuân thủ quy định pháp lý, cho đến việc lựa chọn đối tác và công nghệ phù hợp. Các ngân hàng Việt Nam cần học hỏi từ những kinh nghiệm thành công như VPBank, cũng như cân nhắc về việc triển khai thông qua các công ty hệ thống có kinh nghiệm nhiều năm như FPT IS
Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ và cạnh tranh ngày càng gay gắt, những ngân hàng nào chủ động áp dụng multi-cloud một cách chiến lược và hiệu quả sẽ có lợi thế cạnh tranh bền vững trong kỷ nguyên ngân hàng số.
Bài viết độc quyền bởi Ông Lê Thanh Hải – Chuyên gia Công nghệ số – Data – AI ngành Tài chính Ngân hàng
Chuyên gia trong lĩnh vực Tài chính Ngân hàng với 15 năm kinh nghiệm, ,o mối phối hợp của nhiều đối tác lớn như IBM, Oracle, AWS, Microsoft, Fujitsu. Chuyên gia tư vấn về giải pháp Data – AI trong lĩnh vực ngân hàng – tài chính, phát triển các giải pháp nền tảng của ngân hàng tại Nhật Bản và Việt Nam. Ứng dụng xây dựng hệ thống thẻ thanh toán tại ngân hàng SHB
