Bảo tàng Bình Phước và bài toán xây dựng Bảo tàng số
Bảo tàng Bình Phước lưu giữ hơn 4.700 hiện vật quý giá phản ánh lịch sử, văn hóa vùng đất Đông Nam Bộ. Tuy nhiên, đơn vị quản lý bảo tàng – cùng với các sở, ban ngành liên quan – phải đối mặt với nhiều thách thức trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện:
- Không gian trưng bày hạn chế, khó tiếp cận người dân vùng sâu, vùng xa
- Khó khăn trong lưu trữ, bảo tồn hiện vật vật lý lâu dài và an toàn
- Thiếu hệ thống dữ liệu số đồng bộ, hiện đại phục vụ nghiên cứu, tra cứu và liên kết liên ngành
- Chưa có giải pháp trình diễn trực quan, tương tác hấp dẫn, đặc biệt với giới trẻ và cộng đồng số
Trước nhu cầu đó, tỉnh Bình Phước đặt ra mục tiêu xây dựng Hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu (CSDL) hiện vật bảo tàng và số hóa di tích toàn diện, đồng thời phát triển tour tham quan không gian ảo 360 độ để đa dạng hóa trải nghiệm văn hóa số.
Dự án nằm trong khuôn khổ chương trình triển khai Kho dữ liệu số và Cơ sở dữ liệu ngành văn hóa tỉnh Bình Phước, nhằm tạo nền tảng số hóa toàn diện, đồng bộ và liên thông giữa các hệ thống quản lý văn hóa, khoa học và du lịch trên địa bàn tỉnh.
Vai trò phối hợp liên ngành trong xây dựng Kho dữ liệu số bảo tàng
Dự án được triển khai dưới sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chủ quản và đơn vị chuyên môn thuộc tỉnh Bình Phước, gồm:
- Sở Văn hóa, Thể thao, Du lịch và Sở Khoa học Công nghệ
- Ban quản lý Bảo tàng tỉnh Bình Phước
Sự hợp tác này đảm bảo dự án không chỉ đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật số hóa mà còn phù hợp với chiến lược phát triển văn hóa – khoa học – công nghệ của địa phương, đồng thời khai thác tối đa nguồn lực và dữ liệu liên ngành.
Giải pháp Bảo tàng số và Kho dữ liệu hiện vật do FPT phát triển
FPT IS (FIS) là đơn vị đối tác công nghệ chính, làm chủ toàn bộ công nghệ nền tảng và triển khai dự án với các thành phần giải pháp chính như sau:
1. Số hóa hiện vật bằng công nghệ cao
- Quét 3D và Photogrammetry: tái tạo chính xác hình dáng, màu sắc hiện vật
- Ảnh hiện vật 2D và ảnh 360 độ: phục vụ trình diễn đa góc độ
- Công nghệ VR360: xây dựng không gian bảo tàng ảo, cho phép người dùng tham quan qua điện thoại, máy tính
2. Hệ thống kho dữ liệu số và CSDL chuyên sâu
- Xây dựng kho dữ liệu hiện vật chuẩn hóa, số hóa toàn bộ hơn 4.700 hiện vật
- Tích hợp thông tin chi tiết: mô tả, vị trí, lịch sử, tình trạng, hình ảnh
- Kết nối dữ liệu với Kho dữ liệu số chung của tỉnh và Cơ sở dữ liệu ngành văn hóa, tạo nền tảng đồng bộ và liên ngành
3. Trình diễn và trải nghiệm số hóa đa chiều
- Tour tham quan không gian ảo 3D tương tác tích hợp thuyết minh tự động
- Hệ thống trình chiếu và nghe thuyết minh chi tiết về hiện vật và trưng bày
- Giao diện trực quan, dễ sử dụng cho mọi đối tượng, từ chuyên gia đến công chúng
4. Hệ thống quản lý bảo tàng chuyên biệt
- Quản lý toàn bộ quy trình nghiệp vụ: sưu tầm, thẩm định, lưu trữ, bảo quản hiện vật
- Tra cứu, kiểm kê hiện vật chính xác, thuận tiện cho cán bộ bảo tàng và chuyên gia
5. Nền tảng công nghệ hiện đại, chủ động do FPT phát triển
FPT IS làm chủ toàn bộ công nghệ nền tảng, đảm bảo tính tự chủ và sự linh hoạt tối ưu trong phát triển cũng như vận hành hệ thống. Điều này giúp bảo mật cao, dễ bảo trì và mở rộng theo nhu cầu trong tương lai. Các công nghệ cốt lõi được sử dụng bao gồm:
- Backend mạnh mẽ: .NET Core, Python + Hugin/Nona
- Frontend tương tác: React + TypeScript, React Flow
- Công nghệ trình diễn không gian số: Pannellum, Three.js
- Nền tảng thực tế ảo tương tác cao: akaVerse
Kết quả triển khai hệ thống Bảo tàng số và Kho dữ liệu số sau 3 tháng
| Hạng mục số hóa | Số lượng |
| Hiện vật số được quản lý | Hơn 4.700 |
| Mô hình hiện vật 3D | 450 |
| Hiện vật 2D | 2.700 |
| Hiện vật 360 độ | 2.500 |
| Ảnh toàn cảnh VR360 | Hơn 100 |
Người dùng có thể truy cập bảo tàng ảo tại baotang3d.dongnai.gov.vn để trải nghiệm tham quan không giới hạn, tương tác 360 độ và nghe thuyết minh chi tiết từng hiện vật.
Tác động thực tế của dự án Bảo tàng số và Kho dữ liệu số Bình Phước
- Gìn giữ di sản bền vững: Hiện vật được lưu trữ dưới dạng số, tránh hao mòn do thời gian, môi trường
- Tiếp cận rộng mở: Người dân, học sinh, nhà nghiên cứu, người Việt xa xứ đều có thể truy cập di sản quê hương
- Hỗ trợ nghiên cứu, giảng dạy: Dữ liệu số hiện vật là tài nguyên quý cho giáo dục, truyền thông và văn hóa
- Kết nối, chia sẻ dữ liệu hiệu quả: Hệ thống dễ dàng tích hợp với các nền tảng dữ liệu ngành văn hóa và kho dữ liệu số của tỉnh
Mô hình Kho dữ liệu số và Bảo tàng số có thể nhân rộng trên toàn quốc
Dự án khẳng định năng lực làm chủ công nghệ chuyển đổi số của FPT, triển khai nhanh, bảo mật, hiệu quả và dễ mở rộng mà không phụ thuộc công nghệ ngoại nhập. Mô hình kho dữ liệu hiện vật số hóa này hoàn toàn có thể áp dụng tại nhiều địa phương, góp phần quan trọng thúc đẩy chuyển đổi số lĩnh vực văn hóa – phù hợp tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW và Quyết định 749/QĐ-TTg của Chính phủ.
Đăng ký nhận tin tức mới nhất từ FPT IS
