Bệnh án điện tử EMR Cloud và AI: Hạt nhân thúc đẩy Hệ sinh thái Bệnh viện số

Hồ sơ bệnh án điện tử (EMR) tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ là một xu hướng công nghệ, mà đang trở thành hạt nhân chiến lược trong hệ sinh thái chuyển đổi số bệnh viện. Việc ứng dụng EMR và AI không chỉ góp phần nâng cao năng lực lâm sàng, tối ưu quản lý y tế, mà còn đóng vai trò quyết định trong xây dựng hệ thống y tế thông minh – nơi dữ liệu được liên thông, bệnh nhân là trung tâm, và ra quyết định dựa trên bằng chứng. Trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW về chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, EMR Cloud tích hợp AI chính là giải pháp nền móng để xây dựng bệnh viện số hiện đại, bền vững và chủ động thích ứng với các thách thức toàn cầu.

I. Bối cảnh chuyển đổi ngành Y tế

Ngành y tế toàn cầu đang đối mặt với những xu thế và thách thức chính, đòi hỏi sự thích ứng và đổi mới liên tục.

1. Xu thế y tế toàn cầu

Các xu hướng chính bao gồm:

• Già hóa dân số và gánh nặng bệnh tật kép: Sự gia tăng dân số cao tuổi cùng với gánh nặng từ cả bệnh truyền nhiễm và bệnh không lây nhiễm đang tạo áp lực lớn. Thách thức về tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao vẫn tồn tại ở nhiều nơi.
• Tác động của biến đổi khí hậu và mối đe dọa sức khỏe mới nổi: Hiện tượng thời tiết cực đoan và ô nhiễm không khí đang làm thay đổi mô hình bệnh tật, tăng nguy cơ dịch bệnh. Vấn đề kháng kháng sinh (AMR) cũng là một mối đe dọa nghiêm trọng.
• Chú trọng y tế dự phòng và nâng cao sức khỏe: Ngành y tế đang dịch chuyển trọng tâm từ điều trị sang các biện pháp dự phòng, sàng lọc sớm và thúc đẩy lối sống lành mạnh nhằm giảm thiểu gánh nặng bệnh tật.
• Cuộc cách mạng công nghệ trong y tế: Các công nghệ số tiên tiến như Trí tuệ nhân tạo (AI), Internet of Things (IoT), Dữ liệu lớn (Big Data), Điện toán đám mây (Cloud Computing), công nghệ sinh học và robot đang thay đổi sâu sắc phương thức cung cấp dịch vụ y tế. Đặc biệt, giải pháp EMR Cloud đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc quản lý hồ sơ bệnh án điện tử, hỗ trợ ra quyết định và tối ưu hóa hiệu quả vận hành bệnh viện.

2. Thách thức ngành y tế toàn cầu

Bên cạnh các xu thế, ngành y tế cũng đối mặt với những thách thức đáng kể:

• Thách thức về nhân lực y tế: Tình trạng thiếu hụt và phân bổ không đồng đều nhân lực, cùng với áp lực quá tải, gây khó khăn trong việc giữ chân nhân tài.
• Tài chính y tế và khả năng chi trả: Chi phí dịch vụ y tế gia tăng do công nghệ và thuốc mới, trong khi nhu cầu tiếp cận dịch vụ chất lượng cao với chi phí hợp lý ngày càng lớn. Việc đạt được mục tiêu “Bao phủ Chăm sóc sức khỏe toàn dân” (Universal Health Coverage – UHC) vẫn còn nhiều trở ngại.

II. Bối cảnh y tế Việt Nam

Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận trong việc xây dựng hệ thống y tế toàn diện, tuy nhiên, vẫn còn những tồn tại và thách thức cần được giải quyết bằng các giải pháp đổi mới mạnh mẽ.

1. Thành tựu đạt được

• Cải thiện chỉ số sức khỏe và mở rộng mạng lưới: Các chỉ số sức khỏe cơ bản được cải thiện, mạng lưới y tế cơ sở được mở rộng, các bệnh truyền nhiễm được kiểm soát và nhiều kỹ thuật y học tiên tiến đã được ứng dụng.
• Tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế: Tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế đã vượt 94% dân số, góp phần đảm bảo người dân tiếp cận dịch vụ với chi phí hợp lý.
• Phát triển y tế đa dạng hóa: Chủ trương xã hội hóa y tế thúc đẩy sự phát triển của bệnh viện tư nhân, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh và nâng cao chất lượng dịch vụ.
• Ứng dụng công nghệ cao và phát triển y học hiện đại: Việt Nam đã thực hiện thành công nhiều ca ghép tạng phức tạp, triển khai phẫu thuật robot và ứng dụng công nghệ tế bào gốc, góp phần nâng cao chất lượng điều trị và cứu sống nhiều bệnh nhân.
• Nâng cao tuổi thọ và chất lượng sống: Tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đã tăng đáng kể, đạt mức 74,5 tuổi hiện nay.
• Phát triển nguồn nhân lực y tế: Trình độ chuyên môn của bác sĩ Việt Nam đạt tầm quốc tế, với nhiều công trình nghiên cứu được cộng đồng y học toàn cầu đánh giá cao.

2. Khó khăn, tồn tại và thách thức

Bên cạnh những kết quả tích cực, ngành y tế Việt Nam vẫn đối mặt với những thách thức lớn:

• Hạn chế trong chăm sóc sức khỏe nhân dân và y tế dự phòng: Đại dịch COVID-19 và các đợt dịch bệnh khác đã bộc lộ những điểm yếu trong công tác phòng chống dịch, đặc biệt là y tế dự phòng. Công tác phòng chống các bệnh không lây nhiễm, bảo vệ môi trường sống, chăm sóc sức khỏe cho người yếu thế chưa được chu đáo. Việc khám sức khỏe định kỳ và tuyên truyền phòng bệnh còn hạn chế.
• Vấn đề y đức: Một số trường hợp thiếu trung thực, thiếu trách nhiệm, phân biệt đối xử và vụ lợi trong hành nghề đã ảnh hưởng đến niềm tin của cộng đồng.
• Hạn chế của hệ thống y tế cơ sở: Đầu tư chưa đáp ứng nhu cầu thực tế, nhiều trạm y tế xã, trung tâm y tế huyện thiếu cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại. Tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế vẫn xảy ra, đặc biệt tại các vùng nông thôn. Y tế tuyến cơ sở thiếu bác sĩ và nhân lực, dẫn đến tình trạng quá tải ở bệnh viện tuyến trên.
• Thiếu hụt và phân bổ nhân lực: Mặc dù hệ thống đào tạo y khoa phát triển, ngành y tế vẫn đối mặt với tình trạng thiếu nhân lực, đặc biệt là các chuyên khoa đặc thù và tại vùng sâu, vùng xa. Thu nhập thấp so với khối lượng công việc và mức độ rủi ro khiến nhiều nhân viên y tế giỏi chuyển sang khu vực tư nhân hoặc ra nước ngoài.
• Khó khăn trong đấu thầu mua sắm và chậm trễ ứng dụng công nghệ số trong chuyển đổi số bệnh viện: Nhiều bệnh viện công gặp khó khăn trong đấu thầu mua sắm thuốc, trang thiết bị và vật tư y tế. Việc triển khai hồ sơ bệnh án điện tử trên nền tảng EMR Cloud còn hạn chế, hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, và thiếu chính sách khuyến khích mạnh mẽ cho doanh nghiệp công nghệ y tế

III. Công nghệ số – Trụ cột nâng tầm hệ thống y tế hiện đại

Công nghệ số đóng vai trò trung tâm trong việc giải quyết các thách thức hiện tại và xây dựng hệ thống y tế vững mạnh trong tương lai.
Báo cáo của World Bank (2022a) đã chỉ ra rằng đại dịch COVID-19 đã đẩy nhanh việc sử dụng các sản phẩm và dịch vụ kỹ thuật số, giúp tiết giảm chi phí y tế, xã hội và kinh tế. Công nghệ số mang lại tiềm năng to lớn trong việc xây dựng khả năng phục hồi, chuẩn bị ứng phó khủng hoảng, và thích ứng với biến đổi khí hậu.

AI trong y tế: Động lực then chốt của chuyển đổi số bệnh viện

Đặc biệt, Trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại nhiều khía cạnh của y tế. Từ việc tăng cường độ chính xác trong chẩn đoán thông qua phân tích hình ảnh y tế và dữ liệu bệnh án, đến tối ưu hóa quy trình quản lý bệnh viện và hỗ trợ nghiên cứu phát triển thuốc mới.
(Tham khảo: WHO Global Strategy on Digital Health 2020-2025; Nghiên cứu về AI trong chẩn đoán hình ảnh, ví dụ: Nature. 2020 Jan;577(7788):89-92. doi: 10.1038/s41586-019-1799-6 về ung thư vú)

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khẳng định:

“Sức khỏe số đóng vai trò trung tâm trong chiến lược của WHO để chuyển đổi và củng cố các hệ thống y tế, làm cho chúng hiệu quả hơn, dễ tiếp cận hơn và lấy con người làm trung tâm, hướng tới mục tiêu cải thiện sức khỏe cho mọi người trên toàn thế giới.”
(WHO Global Strategy on Digital Health 2020-2025)

Định hướng y tế số tại Việt Nam: Chỉ đạo và chính sách cấp cao

Tại Việt Nam, Tổng Bí thư Tô Lâm vào ngày 24/02/2025 đã chỉ đạo “tăng cường ứng dụng công nghệ số vào quản lý và khám, chữa bệnh”.
Điều này bao gồm việc ứng dụng các công nghệ số tiên tiến trong chẩn đoán, điều trị bệnh, phân tích xu hướng dịch bệnh, phát triển phần mềm hỗ trợ bác sĩ trong ra quyết định điều trị, tăng độ chính xác trong chẩn đoán.

Điều này bao gồm:

• Ứng dụng công nghệ AI trong chẩn đoán và điều trị bệnh

• Phân tích xu hướng dịch tễ học và dữ liệu sức khỏe

• Phát triển phần mềm hỗ trợ quyết định lâm sàng

• Triển khai hồ sơ bệnh án điện tử (EMR), đồng bộ dữ liệu y tế liên thông

• Ứng dụng công nghệ số vào phẫu thuật robot, y học cá thể hóa, công nghệ tế bào gốc và kỹ thuật gen

Đồng thời, cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý y tế, triển khai hồ sơ bệnh án điện tử (EMR), đồng bộ dữ liệu sức khỏe, và tăng cường ứng dụng AI trong chẩn đoán thông minh, ghép tạng, phát triển công nghệ tế bào gốc, kỹ thuật gen trị liệu, phẫu thuật robot và công nghệ in 3D cho y học cá thể hóa.

EMR Cloud và AI: Hạt nhân của bệnh viện thông minh, bền vững

Việc triển khai hồ sơ bệnh án điện tử (EMR Cloud) tích hợp AI không chỉ là công cụ hiện đại hóa hệ thống y tế, mà còn là một “hạt nhân công nghệ” giúp nâng cao năng lực lâm sàng, tối ưu hóa vận hành và cá thể hóa chăm sóc người bệnh.
Đây là bước đi chiến lược để xây dựng hệ sinh thái bệnh viện số thông minh, bền vững, lấy bệnh nhân làm trung tâm và đóng góp tích cực vào việc thực thi Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số quốc gia.

Chuyển đổi số y tế: Ưu tiên sống còn cho phát triển bền vững

Bên cạnh đó, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã xác định rõ tầm nhìn và mục tiêu chiến lược cho việc thúc đẩy chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực, bao gồm y tế.
Nghị quyết này nhấn mạnh việc xây dựng nền kinh tế số, xã hội số, công dân số và đảm bảo an ninh dữ liệu, an toàn thông tin, là những yêu cầu xuyên suốt và không thể tách rời trong quá trình phát triển.
Điều này càng khẳng định tính cấp thiết của việc ứng dụng các công nghệ như EMR, AI, dữ liệu lớn và hệ thống thông tin y tế trong hiện thực hóa mục tiêu phát triển hệ thống y tế số toàn diện.

Mô hình Bệnh viện số

IV. Giải pháp Hồ sơ Bệnh án điện tử trên nền tảng EMR Cloud

Trong bối cảnh chuyển đổi số bệnh viện, việc triển khai Hồ sơ bệnh án điện tử EMR Cloud là một bước đi chiến lược, giúp các cơ sở y tế nâng cao năng lực quản lý, tiết kiệm chi phí, đảm bảo tính liên thông và an toàn thông tin.

1. Mô hình áp dụng Hồ sơ Bệnh án điện tử – EMRAM

Mô hình áp dụng Hồ sơ bệnh án điện tử (EMRAM) của HIMSS là một khung hướng dẫn toàn diện, hỗ trợ các cơ sở khám chữa bệnh đạt được trạng thái bệnh viện số. EMRAM cung cấp lộ trình gồm tám giai đoạn, từ giai đoạn 0 (“hệ thống dựa trên giấy”) đến giai đoạn 7 (“môi trường hoàn toàn kỹ thuật số và trưởng thành”). Mô hình này nhấn mạnh cách tiếp cận từng bước, tăng cường khả năng kỹ thuật số, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi ích từ việc áp dụng công nghệ.

Trong EMRAM, Kho dữ liệu lâm sàng (CDR – Clinical Data Repository) là một thành phần trung tâm. Đây là kho lưu trữ dữ liệu lâm sàng tập trung, lấy người bệnh làm trung tâm, thu thập dữ liệu từ nhiều ứng dụng khác nhau. CDR cần hỗ trợ các tiêu chuẩn tương tác quốc tế như FHIR, HL7, DICOM, ICD, SNOMED CT, LOINC để đảm bảo dữ liệu có thể được truy cập và chia sẻ liên thông giữa các hệ thống thông tin y tế.

2. Bộ sản Phẩm FPT.EMR Cloud – Azladin từ FPT

Bộ giải pháp EMR Cloud (Azladin) được thiết kế theo chuẩn EMRAM của HIMSS và quy định của Bộ Y tế. Đây là giải pháp chuyển đổi số bệnh viện toàn diện, tích hợp các công nghệ hiện đại như AI, ML, DL nhằm hỗ trợ chẩn đoán, ra quyết định và tối ưu hiệu quả điều trị. Đồng thời, sản phẩm này đáp ứng các tiêu chí quy định tại Phụ lục II Thông tư số 54/2017/TT-BYT của Bộ Y tế về ứng dụng công nghệ thông tin tại các cơ sở khám chữa bệnh, cụ thể:

• Mức 2: Kho dữ liệu lâm sàng (CDR) tập trung, tuân thủ tiêu chuẩn HL7 FHIR, đảm bảo chia sẻ thông tin/dữ liệu cho các hệ thống và bên liên quan.
• Mức 3: Hệ thống hỗ trợ ra quyết định lâm sàng (CDSS) hỗ trợ kê đơn thuốc điện tử. Thông tin thuốc đều sẵn sàng trên môi trường điện tử (Kho tri thức Dược theo tiêu chuẩn RxNorm, ATC).
• Mức 4: Hệ thống CPOE (Computerized Physician Order Entry) quản lý toàn bộ chỉ định của bác sĩ trên môi trường điện tử.
• Mức 6: Các biểu mẫu được xây dựng có cấu trúc. CDSS hỗ trợ quy trình/phác đồ điều trị. Sản phẩm EMR Cloud hiện sử dụng dữ liệu tri thức “Hướng dẫn lâm sàng – Clinical Guidelines” từ Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ.
• Mức 7: CDSS đạt mức 3; ứng dụng AI/ML/DL phân tích dữ liệu; dữ liệu có cấu trúc và ngữ nghĩa theo tiêu chuẩn quốc tế (HL7 FHIR, SNOMED, LOINC, ICD), đảm bảo thông tin và dữ liệu lâm sàng luôn sẵn sàng chia sẻ. Khả năng kết xuất dữ liệu tóm tắt hồ sơ bệnh án theo tiêu chuẩn quốc tế (IPS – International Patient Summary). Đặc biệt, việc tích hợp Trí tuệ nhân tạo (AI), Học máy (ML) và Học sâu (DL) cho phép hệ thống không chỉ phân tích lượng lớn dữ liệu lâm sàng mà còn hỗ trợ dự đoán xu hướng bệnh tật, cá nhân hóa liệu trình điều trị và cảnh báo sớm các rủi ro, nâng cao năng lực ra quyết định lâm sàng.

Bộ sản phẩm EMR Cloud – Azladin từ FPT

Bộ sản phẩm EMR Cloud – Azladin từ FPT gồm các cấu phần chính:

• Kho dữ liệu tập trung: Bao gồm Kho dữ liệu lâm sàng (Clinical Data Repository) tuân thủ HL7 FHIR, Kho dữ liệu hình ảnh y khoa (Medical Images Repository) tuân thủ DICOM, Kho tài liệu lâm sàng (Clinical Document Repository) và Kho tri thức y khoa (Hướng dẫn lâm sàng, Dược).
• Hệ thống thuật ngữ y khoa: Bao gồm Bộ thuật ngữ y khoa tiêu chuẩn quốc tế (ICD, LOINC, SNOMED CT, RxNorm) và danh mục dùng chung theo quy định của Bộ Y tế.
• Nền tảng tích hợp dữ liệu: Tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế (HL7 v2, HL7 FHIR, DICOM, IHE Profiles) và Chuẩn định dạng dữ liệu theo các Quyết định liên quan của Bộ Y tế Việt Nam.
• Hệ thống định danh: Định danh người bệnh, người hành nghề y dược, và địa điểm cung cấp dịch vụ y tế.
• Dịch vụ dữ liệu: Ứng dụng các mô hình AI, ML, DL; công cụ Phân tích dữ liệu, Dự đoán dựa trên AI; Hỗ trợ ra quyết định lâm sàng (CDSS) với các khuyến nghị thông minh từ AI; và chuẩn hóa thuật ngữ y khoa địa phương.
• Hệ thống hồ sơ bệnh án điện tử (EMR): Tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế về Mô hình chức năng hệ thống EHR (ISO 10781:2023), mẫu Hồ sơ bệnh án quy định tại Thông tư số 32/2023/TT-BYT, và tiêu chuẩn quốc tế về an toàn, bảo mật thông tin (ISO 27001:2022).
• Hạ tầng điện toán đám mây (Cloud Computing): Triển khai trên nền tảng điện toán đám mây của FPT, đảm bảo tính linh hoạt, mở rộng và bảo mật cao – nền tảng quan trọng của chuyển đổi số bệnh viện hiện đại.

Với kinh nghiệm triển khai hàng trăm bệnh viện trên cả nước, FPT xác định chuyển đổi số bệnh viện thông qua giải pháp EMR Cloud tích hợp AI trong y tế là bước đi chiến lược nhằm nâng cao năng lực lâm sàng và chất lượng chăm sóc, hướng tới hệ thống y tế thông minh, hiện đại, bền vững và lấy người bệnh làm trung tâm – đồng thời đóng góp vào việc thực hiện các mục tiêu đột phá về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số quốc gia theo Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Để tìm hiểu thêm về giải pháp EMR Cloud từ FPT, bạn đọc có thể truy cập website fpt-is.com. Các chuyên gia công nghệ y tế số của FPT sẵn sàng hỗ trợ tư vấn chuyên sâu về chuyển đổi số bệnh viện, hướng tới hệ thống y tế thông minh và hiệu quả hơn.