Chuẩn hóa tín dụng xanh tại Việt Nam – Bước đột phá từ Quyết định 21

Hành trình chuyển đổi bền vững của Việt Nam vừa đạt thêm một cột mốc quan trọng. Ngày 4 tháng 7 năm 2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg, chính thức giới thiệu Danh mục phân loại xanh quốc gia (National Green Taxonomy) – khung tiêu chuẩn nhằm xác định rõ những dự án nào được xem là “xanh”. Đây là bước tiến mang tính đột phá, giúp làm rõ các tiêu chí mà các ngân hàng, nhà đầu tư và doanh nghiệp cần đáp ứng khi tiếp cận tín dụng xanh và trái phiếu xanh. 

Việt Nam đang dần tiến gần hơn tới các chuẩn mực quốc tế về môi trường thông qua việc đồng bộ hóa quy định trong nước – trong đó, Quyết định 21 được xem là nền tảng quan trọng. (Nguồn: Internet) 

Việt Nam đưa các tổ chức đến gần hơn với các tiêu chuẩn môi trường trong nước và quốc tế thông qua việc thống nhất các quy định – Quyết định 21. (Source: Internet) 

Theo Quyết định 21, để được công nhận là “dự án xanh”, một dự án phải đáp ứng hai điều kiện chính: 

Tuân thủ pháp luật về bảo vệ môi trường – cụ thể là có báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) hoặc giấy phép môi trường hợp lệ, hoặc văn bản xác nhận dự án không thuộc diện phải thực hiện các thủ tục này. 

Đem lại lợi ích môi trường rõ ràng, thuộc bảy lĩnh vực trọng điểm được quy định trong Phụ lục I của Quyết định 21 (Thư viện Pháp luật, n.d.). 

Quyết định này chính thức có hiệu lực từ ngày 22 tháng 8 năm 2025. 

Ngoài ra, Quyết định 21 cũng quy định rõ cơ quan và tổ chức được phép xác minh, chứng nhận và phân loại các dự án đầu tư theo danh mục phân loại xanh. Các cơ quan nhà nước có thẩm quyền và tổ chức chứng nhận độc lập đều có thể tham gia, với điều kiện các tổ chức độc lập này phải đáp ứng yêu cầu nghiêm ngặt về năng lực, pháp lý và hoạt động. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và nhất quán trong quy trình đánh giá, củng cố niềm tin của nhà đầu tư, tổ chức tín dụng và chủ dự án. 

VertZéro – Giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng Quyết định 21 

Khi Việt Nam ngày càng siết chặt các tiêu chí cho dự án xanh, các doanh nghiệp sẽ cần những công cụ giúp đo lường, báo cáo và lập kế hoạch môi trường phù hợp với tiêu chuẩn trong nước và quốc tế. 

VertZéro – phần mềm kế toán carbon do FPT phát triển – là một trong những giải pháp tiên phong giúp doanh nghiệp theo dõi phát thải khí nhà kính (Scope 1, 2 và 3), dự báo lộ trình giảm phát thải, và quản lý quá trình chuyển đổi xanh một cách toàn diện (Pioneering Green Transformation – VertZéro, n.d.). 

Các tính năng của VertZéro hoàn toàn tương thích với yêu cầu của Quyết định 21, đồng thời đáp ứng các chuẩn mực quốc tế như GHG Protocol, ISO 14064-1, và đặc biệt là chứng chỉ TÜV Rheinland (Đức) – khiến VertZéro trở thành giải pháp “Make in Vietnam” đầu tiên đạt chứng nhận quốc tế ở cấp độ này. 

Nhờ khả năng tự động hóa quy trình thu thập dữ liệu, báo cáo, và truy vết chuỗi cung ứng, VertZéro giúp doanh nghiệp tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí trong quá trình đáp ứng tiêu chí dự án xanh, từ khâu xây dựng hồ sơ đến công bố báo cáo minh bạch, kiểm chứng được. 

Nhờ đó, các doanh nghiệp sử dụng VertZéro có thể đáp ứng trọn vẹn yêu cầu của Quyết định 21, bao gồm: 

• Có đầy đủ giấy phép môi trường và hồ sơ pháp lý liên quan, 

• Chứng minh được lợi ích môi trường thực tế, 

• Đảm bảo báo cáo phát thải minh bạch, có xác minh độc lập. 

Những thách thức và ý nghĩa phía trước 

Quyết định 21 không chỉ đơn thuần là một văn bản pháp lý – mà còn là nền tảng củng cố niềm tin và khả năng mở rộng của tín dụng xanh tại Việt Nam. 

• Đối với ngân hàng, văn bản này tạo cơ sở rõ ràng cho việc xác định và cấp vốn cho các khoản vay xanh. 

• Đối với doanh nghiệp, nó chỉ rõ những loại dự án nào có thể được ưu tiên tiếp cận nguồn vốn và cần chuẩn bị những hồ sơ gì. 

• Đối với nhà đầu tư, trong và ngoài nước, Quyết định 21 đưa Việt Nam tiến gần hơn tới sự tương thích với các tiêu chuẩn quốc tế về ESG và taxonomy xanh toàn cầu. 

Tuy nhiên, một số thách thức vẫn còn tồn tại. Các tiêu chí trong Quyết định 21 hiện mới dừng ở mức định tính, chưa có ngưỡng định lượng cụ thể để đánh giá mức độ “xanh” của dự án. Nhiều ngành vẫn chưa có hướng dẫn rõ ràng về cách đo lường lợi ích môi trường. 

Năng lực triển khai của các tổ chức chứng nhận, tổ chức tài chính và chủ đầu tư cũng cần được nâng cao đáng kể. Bên cạnh đó, việc đảm bảo uy tín và chi phí hợp lý của các đơn vị kiểm định là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính khả thi của cơ chế này. 

Cuối cùng, Việt Nam cần đồng bộ hóa Quyết định 21 với các quy định khác trong lĩnh vực ngân hàng và tín dụng, nhằm tích hợp tín dụng xanh vào hệ thống tài chính quốc gia thay vì vận hành tách biệt. 

Kết luận 

Trước đây, ngành tài chính Việt Nam chưa có một hệ thống tiêu chuẩn thống nhất để đánh giá lợi ích môi trường của dự án, dẫn đến việc diễn giải “dự án xanh” còn nhiều khác biệt. Quyết định 21 đã thay đổi điều đó.
Văn bản này đưa ra khung tiêu chí rõ ràng, minh bạch về yêu cầu pháp lý, môi trường và hiệu quả hoạt động mà mỗi dự án phải đáp ứng để được hưởng tín dụng ưu đãi. 

Các công cụ như VertZéro sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ môi trường, kiểm kê khí nhà kính đáng tin cậy, và chứng minh lợi ích môi trường trong các lĩnh vực ưu tiên được nêu trong Danh mục phân loại xanh quốc gia. 

Khi Việt Nam tiến bước trên con đường chuyển đổi xanh, thách thức lớn nhất không nằm ở việc ban hành quy định, mà là đảm bảo các quy định này được triển khai thực chất – từ ngân hàng đến doanh nghiệp. Điều này sẽ quyết định khả năng để mọi thành phần kinh tế, dù lớn hay nhỏ, tiếp cận nguồn vốn xanh và cùng đóng góp vào mục tiêu phát thải ròng bằng 0 trong tương lai. 

Tài liệu tham khảo: 

Thuvienphapluat.vn. (n.d.). Decision 21/2025/QĐ-TTg – Verification of investment projects under the green taxonomy in Vietnam. 

Pioneering Green Transformation – VertZéro. (n.d.). https://vertzero.eco/ 

Details of Decision No. 21/2025/QĐ-TTg 

Hồng T. (2025, 29/9). Chuẩn hóa tín dụng xanh Việt Nam – Đột phá từ Quyết định 21. Tạp chí Kinh Tế Sài Gòn. https://thesaigontimes.vn/chuan-hoa-tin-dung-xanh-viet-nam-dot-pha-tu-quyet-dinh-21/