ISO 27001 là gì? Tiêu chuẩn an toàn thông tin quốc tế cho doanh nghiệp

Với sự gia tăng của các mối đe dọa an ninh mạng, doanh nghiệp ngày nay cần một hướng dẫn và cơ sở quản lý rủi ro toàn diện. ISO 27001 chính là tiêu chuẩn quốc tế giúp tổ chức thiết lập hệ thống quản lý an toàn thông tin hiệu quả, đảm bảo dữ liệu luôn được bảo vệ và nâng cao uy tín trên thị trường.

1. ISO 27001 là gì?

ISO 27001 là tiêu chuẩn quốc tế hàng đầu về an toàn thông tin, do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) và Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế (IEC) ban hành.

Tiêu chuẩn này thuộc bộ ISO/IEC 27000, được thiết kế để quản lý các vấn đề về an toàn thông tin. Trong đó, ISO 27001 giữ vai trò trung tâm, đưa ra cách tiếp cận toàn diện để xây dựng, vận hành và cải tiến hệ thống quản lý an toàn thông tin (ISMS).

Tên đầy đủ của tiêu chuẩn:

• Tiếng Anh: ISO/IEC 27001 – Information security, cybersecurity and privacy protection – Information security management systems – Requirements
• Dịch nghĩa: ISO/IEC 27001 – An toàn thông tin, an ninh mạng và bảo vệ quyền riêng tư – Hệ thống quản lý an toàn thông tin – Các yêu cầu.

So sánh sự khác biệt giữa giữa ISO & SOC 2:

Tuân thủ ISO 27001 và SOC 2 giống như “tấm vé” để hợp tác với khách hàng lớn và mở rộng thị trường. Dù đều liên quan đến bảo mật, hai tiêu chuẩn khác nhau về phạm vi, chứng nhận, khung chuẩn,…

2. Đối tượng áp dụng ISO 27001

Mục đích của chứng nhận ISO 27001 là khẳng định với khách hàng và đối tác rằng an toàn thông tin luôn là ưu tiên hàng đầu của doanh nghiệp. Dù không phải yêu cầu pháp lý, nhiều khách hàng sẽ yêu cầu chứng nhận này trước khi hợp tác.

ISO 27001 đặc biệt cần cho các tổ chức quản lý hoặc xử lý dữ liệu khách hàng, như:

• Nhà cung cấp dịch vụ SaaS
• Giải pháp lưu trữ dữ liệu
• Nền tảng xử lý, phân tích dữ liệu
• Hoặc bất kỳ dịch vụ nào liên quan đến dữ liệu.

Những ngành có khả năng cần ISO 27001 nhất do quản lý dữ liệu nhạy cảm gồm:

• Công nghệ thông tin
• Y tế
• Tài chính
• Tư vấn
• Viễn thông

Xem thêm: Bảo mật thông tin – Khái niệm, vai trò và giải pháp thực tiễn

3. Lợi ích khi đạt chứng chỉ ISO 27001

Theo Sprinto, chứng chỉ ISO 27001 mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, bao gồm:

• Tăng uy tín và khả năng chống chịu rủi ro mạng: Thể hiện doanh nghiệp coi trọng bảo mật dữ liệu, xây dựng niềm tin, giữ chân khách hàng, mở rộng thị trường. Đồng thời đảm bảo có quy trình, chính sách, kiểm soát đạt chuẩn quốc tế và kế hoạch duy trì hoạt động khi sự cố xảy ra.
• Bảo vệ danh tiếng và tránh bị phạt: Giảm nguy cơ vi phạm dữ liệu, tổn thất tài chính và uy tín, đồng thời hỗ trợ thích ứng công nghệ mới và cải tiến liên tục.
• Cải thiện cấu trúc và trọng tâm bảo mật: Quản lý tốt hơn tài liệu, quy trình, chính sách và khả năng ứng phó trước đe dọa, phù hợp mọi quy mô.
• Tăng sức hút toàn cầu và dễ áp dụng chuẩn khác: Tương thích với SOC 2, GDPR, tạo thuận lợi khi mở rộng tuân thủ.
• Nâng cao khả năng tuân thủ, giảm nhu cầu kiểm toán: Hạn chế khách hàng yêu cầu kiểm tra, đảm bảo tuân thủ pháp luật về sở hữu trí tuệ, dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư.
• Xây dựng văn hóa an ninh bền vững: Nâng cao nhận thức bảo mật cho nhân viên, nhà thầu, biến họ thành tuyến phòng thủ đầu tiên trước tấn công mạng.
• Tăng cường niềm tin: Đặt chuẩn xử lý dữ liệu an toàn, tạo sự tin tưởng để khách hàng chia sẻ thông tin cá nhân.
• Cải thiện hiệu suất làm việc: ISMS chuẩn hóa giúp quy trình rõ ràng, giảm lãng phí thời gian và nguồn lực.
• Giám sát và phòng ngừa rủi ro liên tục: Thiết lập cơ chế nhận diện, giám sát và khắc phục kịp thời các lỗ hổng bảo mật qua kiểm toán định kỳ.

4. Các yêu cầu chính – Các điều khoản của ISO 27001

Các yêu cầu cụ thể của ISO 27001 bao gồm 10 điều:

Điều 0: Lời mở đầu

Điều 1: Phạm vi áp dụng

Điều 2: Các tiêu chuẩn tham chiếu

Điều 3: Thuật ngữ và định nghĩa

Điều 4: Bối cảnh tổ chức

Điều 5: Lãnh đạo và cam kết

Điều 6: Lập kế hoạch

Điều 7: Hỗ trợ

Điều 8: Hoạt động

Điều 9: Đánh giá hiệu suất

Điều 10: Cải tiến

Trong đó, có 7 điều khoản (clauses) được quy định tại Điều 4–10 mà tổ chức cần lưu ý kỹ để đáp đáp ứng, đạt chứng nhận, tùy theo phạm vi Hệ thống quản lý an toàn thông tin (ISMS).

Dưới đây là danh mục các yêu cầu theo tiêu chuẩn ISO/IEC 27001:

• Điều khoản 4 – Bối cảnh tổ chức: Phạm vi ISMS xác định bối cảnh xây dựng để đáp ứng ISO 27001. Trong đó bao gồm thông tin về các rủi ro đã được nhận diện và các biện pháp đã triển khai nhằm giảm thiểu nguy cơ truy cập trái phép vào thông tin nhạy cảm. Phạm vi này cũng được kiểm toán viên dùng khi đánh giá.
• Điều khoản 5 – Lãnh đạo và cam kết: Ban lãnh đạo phải thể hiện vai trò và cam kết thông qua việc tham gia đào tạo, hỗ trợ mục tiêu an toàn thông tin và cung cấp đầy đủ nguồn lực triển khai.
• Điều khoản 6 – Lập kế hoạch quản lý rủi ro: ISO 27001 không áp đặt một danh sách cố định các yêu cầu mà mọi tổ chức phải thực hiện mà yêu cầu xây dựng chính sách và biện pháp phù hợp với đặc thù hoạt động, bảo vệ ISMS trước sự cố an ninh.
• Điều khoản 7 – Phân bổ nguồn lực: Bố trí nhân sự chịu trách nhiệm triển khai, quản lý ISMS và đảm bảo họ được tiếp cận các chương trình đào tạo cần thiết.
• Điều khoản 8 – Đánh giá và giám sát vận hành: ISMS phải được theo dõi thường xuyên, đánh giá hiệu quả kiểm soát và cập nhật cải tiến. Kết quả cần được ghi lại làm bằng chứng tuân thủ khi kiểm toán.
• Điều khoản 9 – Đánh giá hiệu suất: Các hoạt động đánh giá hiệu suất cũng đóng vai trò là khung tham chiếu quan trọng khi tiến hành kiểm toán nội bộ. Kiểm toán viên sẽ sử dụng các đánh giá này để xác định liệu tổ chức đã triển khai đầy đủ các biện pháp kiểm soát và chính sách, đồng thời so sánh với phạm vi ISMS đã công bố.
• Điều khoản 10 – Cải tiến và khắc phục: Khi phát hiện điểm không phù hợp, cần lập hồ sơ nguyên nhân, người chịu trách nhiệm, biện pháp khắc phục và kế hoạch hành động cụ thể.

3. Hướng dẫn triển khai ISO 27001 từng bước

Việc triển khai ISO 27001 đòi hỏi thời gian và công sức, nhưng mang lại niềm tin của khách hàng và bảo vệ dữ liệu nhạy cảm. Các bước chính gồm:

Bước 1 – Hiểu rõ tiêu chuẩn: Nắm vững các điều khoản và phụ lục ISO 27001 để xác định kiểm soát phù hợp với Hệ thống Quản lý An toàn Thông tin (ISMS). Kiến thức này giúp thuyết phục lãnh đạo và các bộ phận liên quan tham gia triển khai.

Bước 2 – Làm việc với đơn vị chuyên môn: Sau khi đã tìm hiểu ISO 27001 và đạt được sự đồng thuận của các bên liên quan, đã đến lúc làm việc với tổ chức chứng nhận (còn gọi là công ty/đối tác kiểm toán). Hãy tìm hiểu quy trình làm việc, chứng chỉ và năng lực của đối tác kiểm toán trước khi lựa chọn họ đồng hành trong triển khai ISO 27001.

Bước 3 – Lựa chọn đối tác kiểm toán: Sau khi cân nhắc các đơn vị chuyên môn, cần đưa ra lựa chọn, đảm bảo đối tác phù hợp với giá trị và chi phí của tổ chức. Sau khi thông báo lựa chọn, thường sẽ có các bước sau:

• Ký hợp đồng (xác định phạm vi, điều khoản)
• Khởi động dự án và thống nhất timeline
• Làm quen đội ngũ kiểm toán
• Làm quen hệ thống công nghệ hỗ trợ kiểm toán

Bước 4 – Thực hiện chu trình đánh giá:

Đã đến lúc bắt đầu chu kỳ kiểm toán để được chứng nhận ISO 27001. Đối tác kiểm toán sẽ hướng dẫn các bước cần thiết. Tổng thể bao gồm:

• Đánh giá sơ bộ (Pre-assessment): Dành cho các doanh nghiệp lần đầu làm chứng nhận. Đây là bước không bắt buộc nhưng rất nên thực hiện, bao gồm rà soát phạm vi, chính sách, thủ tục và quy trình để phát hiện các khoảng trống không phù hợp cần khắc phục trước khi bước vào chứng nhận.
• Đánh giá giai đoạn 1: Rà soát các điều khoản rủi ro trọng yếu và các kiểm soát theo phụ lục trong ISMS để xác nhận hệ thống đã thiết lập và triển khai phù hợp với ISO 27001. Đồng thời kiểm tra các hoạt động bắt buộc của ISMS đã được thực hiện trước khi sang Giai đoạn 2 hay chưa.
• Đánh giá giai đoạn 2: Đánh giá mức độ tuân thủ ISMS; khắc phục điểm không phù hợp lớn (nếu có) trước khi cấp chứng chỉ.
• Đánh giá giám sát: Quy trình không kết thúc khi tổ chức nhận chứng chỉ. Trong 2 năm tiếp theo, kiểm toán viên sẽ thực hiện đánh giá giám sát hàng năm để đảm bảo tổ chức duy trì tuân thủ ISO 27001.
• Tái chứng nhận: Sau 3 năm, đánh giá toàn bộ hệ thống giống Giai đoạn 2 để gia hạn chứng chỉ.

Bước 5 – Sau chứng nhận: Duy trì cải tiến liên tục, đảm bảo sản phẩm/dịch vụ mới được tích hợp vào ISMS và tuân thủ tiêu chuẩn.

4. Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí và thời gian triển khai ISO 27001

Chi phí chứng nhận ISO 27001 phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Quy mô và độ phức tạp của tổ chức: Doanh nghiệp lớn, nhiều nhân viên, dữ liệu, quy trình hoặc nhiều địa điểm sẽ cần kiểm toán sâu hơn, chi phí cao hơn.
• Mức độ tuân thủ hiện tại: Nếu đã áp dụng biện pháp bảo mật phù hợp, chi phí giảm. Ngược lại, bắt đầu từ con số 0 phải phân tích khoảng trống, xây dựng chính sách và đầu tư nguồn lực.
• Phạm vi chứng nhận: Phạm vi càng rộng (nhiều bộ phận, hệ thống) thì chi phí và độ phức tạp càng tăng.
• Chuẩn bị và đào tạo: Gồm chi phí đào tạo, tư vấn, triển khai kiểm soát, hệ thống bảo mật và đánh giá nội bộ.
• Lựa chọn tổ chức chứng nhận: Đơn vị uy tín toàn cầu thường tính phí cao hơn nhưng giá trị và mức công nhận lớn hơn.
• Duy trì chứng nhận: Bao gồm kiểm toán giám sát định kỳ và tái chứng nhận, làm tăng chi phí duy trì ISO 27001.

Thời gian để đạt chứng nhận phụ thuộc vào:

• Cơ cấu tổ chức và hoạt động.
• Độ phức tạp và phạm vi ISMS.
• Dịch vụ cung cấp, loại dữ liệu xử lý.
• Mức độ sẵn sàng cho đánh giá.
• Số lượng yêu cầu chứng nhận đã đáp ứng.
• Việc phân bổ nguồn lực cho chứng nhận.

Thông thường, quá trình kéo dài 3–12 tháng. Một số tổ chức nhỏ, nếu ưu tiên cao, có thể hoàn thành nhanh hơn.

Chứng chỉ ISO 27001 có hiệu lực trong bao lâu

Chứng chỉ ISO 27001 có hiệu lực 3 năm. Sau đó, tổ chức phải thực hiện đánh giá tái chứng nhận để gia hạn. Cuộc đánh giá sẽ kiểm tra hiệu quả ISMS, đảm bảo vẫn tuân thủ tiêu chuẩn và xác nhận các cải tiến liên tục trong quy trình, biện pháp bảo mật thông tin.

Xem thêm: Chứng chỉ PCI DSS là gì? Tầm quan trọng với doanh nghiệp

5. FPT IS – Đồng hành cùng doanh nghiệp tư vấn tuân thủ ISO 27001 và PCI DSS

FPT IS được các tổ chức chứng nhận quốc tế công nhận hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001, hệ thống Bảo mật thông tin theo 27001, hệ thống sản xuất phần mềm theo CMMi level 5 và hệ thống quản lý dịch vụ Managed Services theo ISO 20000.

FPT IS hiện cũng là đơn vị duy nhất tại Việt Nam sở hữu bộ đôi chứng nhận CREST cho dịch vụ Pentest và PCI.QSA cho dịch vụ tư vấn, đánh giá, cấp chứng nhận PCI.DSS.

Việc đạt được các chứng nhận quốc tế này cũng thể hiện cam kết của FPT IS với khách hàng về chất lượng dịch vụ ATTT đạt chuẩn thế giới. FPT IS cung cấp dịch vụ bảo mật thông tin toàn diện cho doanh nghiệp, gồm:

• Tư vấn tuân thủ ISO 27001, PCI DSS

• Giám sát an toàn thông tin & xử lý sự cố 24/7 (FPT.EagleEye mSOC, MDR)
• Đánh giá, kiểm thử lỗ hổng bảo mật (FPT.EagleEye VA, Pentest)
• Tư vấn kiến trúc, hạ tầng bảo mật
• Tối ưu hạ tầng bảo mật

Với đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm, FPT IS giúp doanh nghiệp đánh giá toàn diện thực trạng an toàn thông tin theo tiêu chuẩn quốc tế và trong nước, xây dựng lộ trình đạt chứng nhận, nâng cao uy tín với đối tác và khách hàng.

Kết luận

Có thể thấy, ISO 27001 không chỉ là một bộ tiêu chuẩn, mà còn là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro, bảo vệ dữ liệu và khẳng định cam kết về bảo mật thông tin. Quý doanh nghiệp quan tâm đến giải pháp tư vấn tuân thủ ISO 27001, vui lòng để lại thông tin liên hệ TẠI ĐÂY để được chuyên gia FPT IS tư vấn chi tiết.