Multi-cloud vs Private Cloud: Lựa chọn nào cho ngân hàng Việt Nam năm 2025?
Hai mô hình được các tổ chức tài chính quan tâm nhiều nhất hiện nay là Multi-cloud (đa đám mây) và Private Cloud (đám mây riêng). Việc hiểu rõ đặc điểm, ưu nhược điểm của từng mô hình sẽ giúp các ngân hàng đưa ra quyết định chiến lược đúng đắn, vừa đảm bảo an toàn thông tin vừa tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh.
1. Multi-cloud và Private Cloud là gì?
1.1 Multi-cloud – Mô hình đa đám mây
Multi-cloud là mô hình sử dụng dịch vụ từ nhiều nhà cung cấp đám mây khác nhau để vận hành các khối lượng công việc khác nhau của tổ chức. Thay vì phụ thuộc vào một nhà cung cấp duy nhất, ngân hàng có thể kết hợp dịch vụ từ Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure, Google Cloud Platform, và các nhà cung cấp khác để tận dụng điểm mạnh riêng biệt của từng nền tảng.
Ví dụ, một ngân hàng có thể sử dụng AWS cho dịch vụ lưu trữ dữ liệu lớn, Microsoft Azure cho các ứng dụng phân tích dữ liệu, và Google Cloud cho các dịch vụ trí tuệ nhân tạo. Mô hình này mang lại sự linh hoạt cao trong việc lựa chọn dịch vụ tốt nhất cho từng nhu cầu cụ thể.
1.2 Private Cloud – Đám mây riêng
Private Cloud là môi trường đám mây được thiết kế riêng biệt và chỉ phục vụ cho một tổ chức duy nhất. Đám mây riêng có thể được triển khai tại trung tâm dữ liệu của chính ngân hàng (on-premises) hoặc được lưu trữ tại cơ sở hạ tầng của bên thứ ba nhưng vẫn đảm bảo tính riêng tư và kiểm soát hoàn toàn.
Trong mô hình này, ngân hàng có quyền kiểm soát tuyệt đối về cơ sở hạ tầng, bảo mật, và tuân thủ quy định. Mọi tài nguyên từ máy chủ, mạng, lưu trữ đến các ứng dụng đều được quản lý độc lập, đảm bảo mức độ bảo mật và quyền riêng tư cao nhất.
2. Những khác biệt cốt lõi giữa Multi-cloud và Private Cloud
2.1 Về mặt kiểm soát và bảo mật
Private Cloud cung cấp mức độ kiểm soát hoàn toàn cho ngân hàng. Tất cả dữ liệu khách hàng, thông tin giao dịch, và hệ thống ngân hàng cốt lõi đều được quản lý trong môi trường được bảo vệ nghiêm ngặt. Ngân hàng có thể tùy chỉnh các chính sách bảo mật theo đúng yêu cầu quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các chuẩn quốc tế.
Ngược lại, Multi-cloud đòi hỏi ngân hàng phải quản lý bảo mật trên nhiều nền tảng khác nhau. Mặc dù điều này tạo ra sự phức tạp trong việc quản lý, nhưng cũng mang lại lợi thế về khả năng phục hồi và tránh rủi ro tập trung vào một nhà cung cấp duy nhất.
2.2 Về khả năng mở rộng và linh hoạt
Multi-cloud vượt trội về khả năng mở rộng nhờ việc tận dụng tài nguyên từ nhiều nhà cung cấp. Khi nhu cầu tăng đột biến, ngân hàng có thể nhanh chóng mở rộng tài nguyên từ bất kỳ nhà cung cấp nào có sẵn, đảm bảo dịch vụ không bị gián đoạn.
Private Cloud có khả năng mở rộng hạn chế hơn do phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng sẵn có. Việc mở rộng đòi hỏi đầu tư thêm vào phần cứng và có thể mất thời gian để triển khai, điều này có thể không phù hợp với những nhu cầu mở rộng nhanh chóng.
2.3 Về chi phí và quản lý
Chi phí của Private Cloud thường cao ở giai đoạn ban đầu do phải đầu tư vào cơ sở hạ tầng, nhưng có thể thấp hơn về lâu dài nếu được tối ưu hóa tốt. Ngân hàng cần có đội ngũ kỹ thuật chuyên môn cao để quản lý và vận hành hệ thống.
Multi-cloud thường có chi phí vận hành cao hơn do phải quản lý nhiều nhà cung cấp, nhưng mang lại lợi thế về mô hình thanh toán theo sử dụng. Tuy nhiên, việc quản lý phức tạp hơn do phải điều phối giữa nhiều nền tảng khác nhau.
3. Mô hình phù hợp cho từng loại ngân hàng
3.1 Ngân hàng thương mại lớn với yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt
Các ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, Vietinbank thường lựa chọn Private Cloud cho các hệ thống ngân hàng cốt lõi. Những ngân hàng này xử lý khối lượng lớn dữ liệu nhạy cảm và phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo mật thông tin khách hàng. Private Cloud đảm bảo họ có quyền kiểm soát hoàn toàn về dữ liệu và có thể đáp ứng mọi yêu cầu kiểm tra từ cơ quan quản lý.
Tuy nhiên, các ngân hàng này cũng có xu hướng áp dụng mô hình hybrid, kết hợp Private Cloud cho hệ thống cốt lõi và Multi-cloud cho các dịch vụ khách hàng, phân tích dữ liệu, và đổi mới sản phẩm.
3.2 Ngân hàng số và fintech
Các ngân hàng số như Timo, VPBank Neo, hay các công ty fintech như MoMo, ZaloPay thường ưu tiên Multi-cloud. Những tổ chức này cần sự linh hoạt và khả năng mở rộng nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng người dùng. Multi-cloud cho phép họ tận dụng các dịch vụ AI, machine learning, và phân tích dữ liệu tiên tiến từ nhiều nhà cung cấp khác nhau.
Mô hình này đặc biệt phù hợp với các fintech startup cần tối ưu chi phí và có thể chấp nhận mức độ rủi ro cao hơn để đổi lấy sự linh hoạt và tốc độ phát triển.
3.3 Ngân hàng khu vực và hợp tác xã tín dụng
Các ngân hàng khu vực như ACB, TPBank, hay các quỹ tín dụng nhân dân thường có xu hướng lựa chọn Private Cloud hoặc mô hình hybrid. Với quy mô vừa phải và nhu cầu bảo mật cao, Private Cloud cung cấp sự cân bằng tốt giữa kiểm soát và chi phí.
Một số ngân hàng khu vực cũng có thể lựa chọn Multi-cloud cho các dịch vụ không cốt lõi như marketing, phân tích khách hàng, hoặc các ứng dụng di động để tận dụng lợi thế về chi phí và tính năng.
4 Nghiên cứu trường hợp thực tế
Trường hợp 1: Ngân hàng MB áp dụng mô hình private
Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội (MB Bank) đã thực hiện một bước đi chiến lược quan trọng bằng cách hiện đại hóa toàn diện cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin. Thay vì lựa chọn các giải pháp đám mây công cộng, MB Bank đã quyết định chuyển đổi trung tâm dữ liệu tại chỗ (on-premises) truyền thống của mình thành một nền tảng Đám mây riêng (Private Cloud) tự động hóa và linh hoạt, đặt nền móng cho sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.
Nền tảng của sự chuyển đổi này là việc triển khai bộ giải pháp VMware Cloud Foundation tích hợp với Tanzu, một công nghệ hàng đầu cho phép xây dựng và quản lý môi trường đám mây riêng hiệu quả. Bằng cách này, MB Bank đã thành công trong việc tạo ra một hệ thống tự phục vụ, nơi các quy trình cấp phát tài nguyên như máy chủ ảo, lưu trữ và mạng được tự động hóa hoàn toàn. Sự đột phá này đã giúp rút ngắn thời gian thiết lập hạ tầng cho các dự án mới một cách ngoạn mục, từ vài ngày xuống chỉ còn vỏn vẹn vài giờ.
Lợi ích mà quá trình chuyển đổi này mang lại không chỉ dừng lại ở mặt kỹ thuật. Về mặt kinh doanh, nó giúp ngân hàng tăng cường đáng kể sự nhanh nhạy, đẩy nhanh tốc độ đưa các sản phẩm, dịch vụ tài chính số mới ra thị trường (time-to-market), tạo ra lợi thế cạnh tranh rõ rệt. Quan trọng hơn, việc vận hành trên một hạ tầng đám mây riêng đảm bảo MB Bank có được khả năng kiểm soát vận hành ở mức cao nhất, duy trì tính bảo mật và tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp lý nghiêm ngặt của ngành. Với kế hoạch tiếp tục di chuyển thêm nhiều ứng dụng lên nền tảng này và tích hợp các công nghệ của bên thứ ba, MB Bank đang khẳng định vị thế tiên phong, sẵn sàng cung cấp các dịch vụ nội bộ tiên tiến và mang đến những sản phẩm số ưu việt cho khách hàng.
Trường hợp 2: Fintech startup với Multi-cloud
Một công ty fintech cung cấp dịch vụ thanh toán điện tử đã lựa chọn mô hình Multi-cloud ngay từ đầu. Họ sử dụng AWS cho hạ tầng chính, Google Cloud cho machine learning phát hiện gian lận, và Microsoft Azure cho dịch vụ blockchain. Mô hình này cho phép công ty nhanh chóng mở rộng quy mô khi số lượng người dùng tăng từ vài nghìn lên hàng triệu chỉ trong vòng hai năm.
Tuy nhiên, công ty cũng phải đầu tư đáng kể vào đội ngũ kỹ thuật để quản lý sự phức tạp của việc tích hợp nhiều nền tảng và đảm bảo bảo mật thông tin trên tất cả các môi trường.
Trường hợp 3: Ngân hàng CIMB với Private Cloud
Để đáp ứng tốc độ tăng trưởng nhanh chóng và thúc đẩy mô hình hợp tác với các đối tác fintech, Ngân hàng CIMB Việt Nam đã áp dụng triệt để chiến lược ưu tiên đám mây (cloud-first) với Google Cloud làm nền tảng công nghệ cốt lõi. Bằng cách tận dụng các dịch vụ mạnh mẽ như Google Compute Engine và nền tảng điều phối GKE Enterprise (Kubernetes), CIMB đã cách mạng hóa quy trình vận hành, rút ngắn thời gian triển khai hạ tầng mới từ hai tuần xuống chỉ còn 15 phút.
Sự chuyển đổi này mang lại tác động to lớn trên nhiều phương diện. Hệ thống có khả năng co giãn linh hoạt, đảm bảo xử lý các giao dịch đỉnh điểm một cách ổn định và đáng tin cậy. Việc tự động hóa giám sát an ninh với Cloud IAM và Security Command Center đã giúp giảm đến 70% khối lượng công việc thủ công, cho phép đội ngũ IT tập trung vào đổi mới thay vì các tác vụ vận hành. Hơn nữa, chiến lược này còn chứng tỏ hiệu quả tài chính vượt trội khi giúp cắt giảm từ 5-10% chi phí đám mây hàng tháng. Nhìn chung, việc lựa chọn Google Cloud đã giúp CIMB xây dựng thành công một mô hình ngân hàng linh hoạt, an toàn và tối ưu chi phí, hoàn toàn phù hợp với định hướng phát triển dựa trên hệ sinh thái đối tác.
5. Kết luận và khuyến nghị
Không có một mô hình đám mây nào phù hợp với tất cả các ngân hàng. Việc lựa chọn giữa Multi-cloud và Private Cloud phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm quy mô ngân hàng, mức độ rủi ro có thể chấp nhận, yêu cầu tuân thủ quy định, ngân sách, và chiến lược phát triển dài hạn.
Xu hướng chung trong năm 2025 cho thấy mô hình hybrid multi-cloud đang trở thành lựa chọn chiến lược cho hầu hết các ngân hàng. Mô hình này cho phép ngân hàng duy trì Private Cloud cho các hệ thống cốt lõi nhạy cảm, đồng thời tận dụng lợi thế của Multi-cloud cho đổi mới sản phẩm và cải thiện trải nghiệm khách hàng.
Các ngân hàng nên bắt đầu bằng việc đánh giá kỹ lưỡng các yêu cầu cụ thể của mình, xác định rõ những hệ thống nào cần mức độ bảo mật cao nhất, và những dịch vụ nào có thể tận dụng lợi thế từ cloud công cộng. Đầu tư vào đội ngũ kỹ thuật có chuyên môn về cloud và xây dựng khung quản trị rủi ro phù hợp cũng là những yếu tố then chốt để triển khai thành công bất kỳ mô hình nào.
Cuối cùng, việc lựa chọn mô hình đám mây không chỉ là quyết định kỹ thuật mà còn là quyết định chiến lược kinh doanh. Ngân hàng nào có thể cân bằng tốt giữa bảo mật, hiệu quả chi phí, và khả năng đổi mới sẽ có lợi thế cạnh tranh trong thời đại số.
