Ngân hàng Việt lựa chọn Multi-cloud hay Hybrid Cloud? 

Việc lựa chọn Hybrid cloud hay multi cloud (mô hình lưu trữ đám mây) phù hợp không chỉ quyết định đến hiệu quả hoạt động hiện tại mà còn định hình khả năng cạnh tranh trong tương lai của ngành ngân hàng Việt Nam. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết hai mô hình chính là Multi-cloud và Hybrid Cloud, đồng thời đưa ra những khuyến nghị cụ thể cho các ngân hàng Việt Nam.

1. Tại sao các ngân hàng Việt Nam cân nhắc sử dụng mô hình đám mây tiên tiến?

1.1 Áp lực từ chuyển đổi số và kỳ vọng khách hàng

Theo báo cáo gần đây, hơn 90% giao dịch tại nhiều ngân hàng hiện nay đã được số hóa, cho thấy sự chấp nhận nhanh chóng của ngân hàng trực tuyến và mobile banking. Điều này phản ánh một thực tế quan trọng: khách hàng Việt Nam ngày càng yêu cầu các dịch vụ ngân hàng số tiện lợi, nhanh chóng và có thể truy cập 24/7.

94% ngân hàng tại Việt Nam đang đầu tư vào số hóa, và 42% trong số đó coi ngân hàng số là ưu tiên hàng đầu. Con số này cho thấy sự cấp thiết trong việc chuyển đổi số không chỉ là xu hướng mà đã trở thành yêu cầu sống còn.

1.2 Thách thức từ hạ tầng công nghệ truyền thống

Các hệ thống ngân hàng core banking truyền thống thường được xây dựng trên kiến trúc monolithic, khó mở rộng và tích hợp với các công nghệ mới. Những hạn chế này bao gồm:

Khả năng mở rộng hạn chế: Hệ thống truyền thống khó đáp ứng được lưu lượng giao dịch tăng đột biến, đặc biệt trong các thời điểm cao điểm như ngày lễ, tết hoặc khi có các chương trình khuyến mãi lớn.

Chi phí vận hành cao: Việc duy trì data center riêng đòi hỏi đầu tư lớn về nhân lực, thiết bị và chi phí điện, làm mát. Các ngân hàng phải chi trả cho việc duy trì năng lực tối đa ngay cả khi không sử dụng hết.

Thời gian triển khai dài: Việc phát triển và triển khai các tính năng mới trên hệ thống legacy thường mất nhiều tháng, trong khi thị trường yêu cầu tốc độ phản ứng tính theo tuần.

1.3 Động lực từ quy định và chính sách

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành nhiều quy định khuyến khích chuyển đổi số trong ngành ngân hàng. Việc chuyển đổi số của ngành ngân hàng gần đây đã đạt được những kết quả khả quan, góp phần vào sự phát triển chung của nền kinh tế quốc gia. Các chính sách này tạo ra khung pháp lý thuận lợi cho việc ứng dụng công nghệ mới.

1.4 Cơ hội từ thị trường fintech phát triển

Thị trường công nghệ tài chính của Việt Nam có thể tăng trưởng lên 18 tỷ USD vào năm 2024. Sự phát triển mạnh mẽ của các công ty fintech tạo ra áp lực cạnh tranh cho các ngân hàng truyền thống, buộc họ phải đổi mới để giữ vững thị phần.

2. So sánh chi tiết mô hình Multi-cloud và Hybrid Cloud

2.1 Hiểu rõ về Multi-cloud

Multi-cloud là chiến lược sử dụng dịch vụ từ hai hoặc nhiều nhà cung cấp đám mây khác nhau, thường là các đám mây công cộng như AWS, Microsoft Azure, và Google Cloud Platform. Đối với ngân hàng, điều này có nghĩa là họ có thể tận dụng điểm mạnh riêng biệt của từng platform.

Kiến trúc Multi-cloud trong ngân hàng: Một ngân hàng có thể sử dụng AWS cho hệ thống core banking nhờ độ tin cậy cao, Azure cho các ứng dụng phân tích dữ liệu khách hàng nhờ khả năng AI mạnh mẽ, và Google Cloud cho các dịch vụ machine learning phát hiện gian lận.

Lợi ích chính của Multi-cloud:

Tránh vendor lock-in: Ngân hàng không phụ thuộc vào một nhà cung cấp duy nhất, tạo ra sức mạnh đàm phán tốt hơn về giá cả và điều khoản hợp đồng.

Tối ưu hóa hiệu suất: Mỗi workload có thể được đặt trên platform phù hợp nhất. Ví dụ, hệ thống thanh toán real-time có thể chạy trên platform có độ trễ thấp nhất.

Tăng tính sẵn sàng: Khi một nhà cung cấp gặp sự cố, các dịch vụ quan trọng vẫn có thể tiếp tục hoạt động trên platform khác.

Thách thức của Multi-cloud:

Độ phức tạp quản lý: Việc quản lý nhiều platform đòi hỏi team IT phải am hiểu sâu về từng dịch vụ, API và công cụ khác nhau.

Chi phí ẩn: Ngoài chi phí sử dụng dịch vụ, còn có chi phí transfer dữ liệu giữa các cloud, chi phí training nhân viên và chi phí các công cụ quản lý multi-cloud.

2.2 Hiểu rõ về Hybrid Cloud

Hybrid Cloud kết hợp đám mây riêng (private cloud hoặc on-premises) với đám mây công cộng, cho phép dữ liệu và ứng dụng di chuyển giữa hai môi trường này. Đây là mô hình được nhiều ngân hàng ưa chuộng vì cân bằng được giữa kiểm soát và linh hoạt.

Kiến trúc Hybrid Cloud trong ngân hàng: Dữ liệu nhạy cảm như thông tin khách hàng, lịch sử giao dịch được lưu trữ trong private cloud hoặc data center riêng. Các ứng dụng customer-facing như mobile app, website được triển khai trên public cloud để tận dụng khả năng mở rộng và tốc độ.

Lợi ích chính của Hybrid Cloud:

Bảo mật và tuân thủ: Dữ liệu quan trọng được giữ trong môi trường có kiểm soát cao, đáp ứng các yêu cầu về bảo mật và quy định của ngành ngân hàng.

Linh hoạt về chi phí: Ngân hàng có thể sử dụng public cloud cho các tác vụ có tính seasonal (như xử lý báo cáo cuối năm) mà không cần đầu tư hạ tầng cố định.

Cloud bursting: Khi demand tăng cao, hệ thống có thể tự động mở rộng từ private cloud sang public cloud.

Thách thức của Hybrid Cloud:

Độ phức tạp tích hợp: Việc đảm bảo kết nối mượt mà giữa private và public cloud đòi hỏi kiến trúc mạng phức tạp và expertise cao.

Quản lý bảo mật: Cần có chiến lược bảo mật thống nhất cho cả hai môi trường, đặc biệt quan trọng khi dữ liệu di chuyển giữa các môi trường.

Bảng so sánh chi tiết

3. Hướng dẫn lựa chọn mô hình phù hợp cho ngân hàng Việt Nam

3.1 Phân tích nhu cầu và ưu tiên

Trước khi đưa ra quyết định, các ngân hàng Việt Nam cần đánh giá kỹ lưỡng các yếu tố sau:

Quy mô và loại hình ngân hàng: Các ngân hàng state-owned lớn như Vietcombank, VietinBank thường có yêu cầu bảo mật và tuân thủ nghiêm ngặt hơn, phù hợp với Hybrid Cloud. Ngược lại, các ngân hàng tư nhân nhỏ hơn hoặc digital banks có thể linh hoạt hơn với Multi-cloud.

Mức độ kỹ thuật của team IT: Multi-cloud đòi hỏi team có expertise về nhiều platform. Nếu ngân hàng chưa có đủ nhân lực chuyên môn, Hybrid Cloud với ít provider hơn có thể dễ quản lý hơn.

Ngân sách và timeline: Multi-cloud có chi phí ban đầu thấp hơn nhưng chi phí vận hành có thể cao hơn do độ phức tạp. Hybrid Cloud cần đầu tư lớn ban đầu cho private infrastructure.

3.2 Framework đánh giá và lựa chọn

Bước 1: Đánh giá hiện trạng

• Audit hệ thống hiện tại và xác định các pain points
• Đánh giá khả năng kỹ thuật của team
• Phân loại dữ liệu theo độ nhạy cảm và yêu cầu compliance

Bước 2: Xác định mục tiêu kinh doanh

• Định nghĩa rõ KPIs cần đạt được từ cloud transformation
• Thiết lập timeline và budget constraints
• Xác định các use cases ưu tiên cao

Bước 3: Pilot và PoC (Proof of Concept)

• Triển khai pilot cho cả hai mô hình với scope nhỏ
• Đo lường performance, cost và operational complexity
• Thu thập feedback từ team technical và business users

Bước 4: Đưa ra quyết định

• So sánh kết quả pilot với business objectives
• Tính toán TCO (Total Cost of Ownership) cho 3-5 năm
• Đánh giá risks và mitigation strategies

3.3 Khuyến nghị cụ thể theo từng trường hợp

Ngân hàng lớn với yêu cầu compliance cao: Hybrid Cloud là lựa chọn phù hợp. Bắt đầu với core banking và sensitive data trên private cloud, sau đó mở rộng customer-facing applications lên public cloud.

Ngân hàng trung bình muốn đổi mới nhanh: Multi-cloud với chiến lược “best-of-breed”. Sử dụng AWS cho infrastructure as a service, Azure cho AI/ML capabilities, và Google Cloud cho data analytics.

Digital banks và fintech: Multi-cloud native với container-based architecture. Tận dụng managed services tối đa để focus vào business logic thay vì infrastructure management.

4. Case Studies thành công

Case Study 1: VPBank – Hybrid Cloud Strategy với AWS

VPBank đã hợp tác với AWS để thúc đẩy chuyển đổi đám mây, cho phép cải thiện hiệu suất, khả năng mở rộng, hiệu quả chi phí và khả năng phục hồi. Đây là một trong những case study điển hình về Hybrid Cloud trong ngành ngân hàng Việt Nam.

Chiến lược triển khai của VPBank: VPBank đã áp dụng phương pháp hybrid approach, giữ lại core banking system và dữ liệu nhạy cảm trên infrastructure riêng, đồng thời migrate các ứng dụng customer-facing và development environment lên AWS cloud.

Kết quả đạt được:

• Giảm 30% thời gian triển khai ứng dụng mới
• Tăng 99.9% uptime cho các dịch vụ digital banking
• Tiết kiệm 25% chi phí IT infrastructure
• Nâng cao khả năng disaster recovery từ 24 giờ xuống còn 2 giờ

Bài học kinh nghiệm: VPBank đã đầu tư mạnh vào đào tạo nhân viên về cloud technologies và thiết lập Center of Excellence để quản lý cloud transformation. Điều này cho thấy tầm quan trọng của change management trong quá trình chuyển đổi.

Case Study 2: Vietcombank – Digital Transformation với Salesforce Cloud

Vietcombank đã chọn Salesforce để hỗ trợ giai đoạn chuyển đổi số tiếp theo, mang đến các giải pháp hỗ trợ AI tiên tiến cho cả Ngân hàng Bán lẻ và Ngân hàng Doanh nghiệp. Đây là ví dụ về việc sử dụng specialized cloud platform cho specific use cases.

Chiến lược triển khai: Thay vì một cloud transformation toàn diện, Vietcombank đã chọn cách tiếp cận từng bước, bắt đầu với customer relationship management và AI-powered analytics trên Salesforce platform, trong khi vẫn duy trì core banking trên infrastructure truyền thống.

Kết quả và tác động:

• Cải thiện 40% customer satisfaction score
• Tăng 50% efficiency trong xử lý leads và customer requests
• Triển khai thành công AI chatbot với 85% accuracy rate
• Giảm 60% thời gian onboarding khách hàng mới

Case Study 3: VIB – Multi-cloud Strategy với MyVIB 2.0

Sau chỉ sáu tháng ra mắt ứng dụng ngân hàng số MyVIB 2.0 – sử dụng công nghệ điện toán đa đám mây để xử lý 60-70% dữ liệu đầu vào. VIB đã chứng minh hiệu quả của multi-cloud approach trong việc cải thiện customer experience.

Kiến trúc Multi-cloud của VIB: VIB sử dụng kết hợp nhiều cloud providers: AWS cho core infrastructure, Microsoft Azure cho AI và analytics, và Google Cloud cho machine learning models. Điều này cho phép họ tận dụng strengths riêng biệt của từng platform.

Achievements và metrics:

• Xử lý được 500,000+ giao dịch mỗi ngày
• 99.8% system availability
• Response time dưới 2 giây cho 95% transactions
• Customer adoption rate tăng 200% trong 6 tháng đầu

Key success factors: VIB đã đầu tư vào microservices architecture và containerization, cho phép họ deploy applications across multiple clouds một cách linh hoạt. Họ cũng implement comprehensive monitoring và observability tools để quản lý complexity của multi-cloud environment.

Case Study Quốc tế: JPMorgan Chase – Hybrid Multi-cloud

Mặc dù không phải là ngân hàng Việt Nam, JPMorgan Chase cung cấp một blueprint hữu ích cho các ngân hàng lớn tại Việt Nam muốn áp dụng approach này.

Hybrid Multi-cloud Strategy: JPMorgan đã phát triển private cloud infrastructure riêng (gọi là “Gaia”) cho các workloads nhạy cảm, đồng thời sử dụng AWS, Microsoft Azure và Google Cloud cho các applications khác nhau.

Phân bổ workloads:

• Private cloud (Gaia): Core banking, trading systems, regulatory reporting
• AWS: Data analytics, disaster recovery
• Azure: AI/ML workloads, customer analytics
• Google Cloud: Risk modeling, quantitative analysis

Kết quả đạt được:

• Tiết kiệm $1.5 billion chi phí IT trong 3 năm
• Giảm 50% thời gian time-to-market cho products mới
• Tăng 99.99% availability cho critical systems
• Cải thiện 300% processing capacity cho real-time analytics

5. Kết luận và khuyến nghị

Tóm tắt các điểm chính

Qua phân tích chi tiết, chúng ta thấy rằng cả Multi-cloud và Hybrid Cloud đều có những ưu điểm riêng biệt phù hợp với different contexts và requirements của các ngân hàng Việt Nam.

Multi-cloud phù hợp khi:

• Ngân hàng muốn tránh vendor lock-in và tăng negotiation power
• Có team kỹ thuật mạnh với expertise về nhiều cloud platforms
• Ưu tiên innovation và speed-to-market
• Sẵn sàng chấp nhận operational complexity để đổi lấy flexibility

Hybrid Cloud phù hợp khi:

• Yêu cầu compliance và data sovereignty nghiêm ngặt
• Có dữ liệu legacy systems cần maintain on-premises
• Muốn cân bằng giữa control và cloud benefits
• Có ngân sách đầu tư cho private infrastructure

Yếu tố quyết định thành công

Người: Đầu tư vào đào tạo và phát triển nhân lực là yếu tố quan trọng nhất. Khoảng 67% ngân hàng được khảo sát tin rằng họ sẽ mất thị phần trong vòng hai năm nếu không chuyển đổi số. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có đội ngũ am hiểu công nghệ mới.

Quy trình: Thiết lập clear governance, change management processes và risk management framework. Cloud adoption không chỉ là technical challenge mà còn là organizational transformation.

Công nghệ: Lựa chọn đúng architecture patterns (microservices, API-first, container-native) để maximize cloud benefits và maintain flexibility.

Lời khuyên cho các ngân hàng Việt Nam

Thứ nhất, đừng coi cloud adoption như một binary choice giữa traditional và cloud. Thay vào đó, hãy nghĩ về nó như một continuum và tìm điểm cân bằng phù hợp với organizational readiness và business objectives.

Thứ hai, start small nhưng think big. Bắt đầu với pilot projects có scope nhỏ để học hỏi và build confidence, nhưng luôn có vision dài hạn về end-state architecture.

Thứ ba, đầu tư vào culture change không kém gì technology change. Cloud transformation thành công đòi hỏi sự thay đổi trong mindset, working practices và skills của toàn bộ organization.

Cuối cùng, focus on business outcomes chứ không chỉ technical metrics. Cloud adoption phải mang lại tangible business value như improved customer experience, faster innovation, cost reduction hoặc new revenue streams.

Trong bối cảnh doanh thu dịch vụ tài chính số được dự báo sẽ đạt 3.8 tỷ USD vào năm 2025, việc lựa chọn đúng cloud strategy không chỉ là competitive advantage mà còn là survival necessity cho các ngân hàng Việt Nam. Bằng cách áp dụng systematic approach và học hỏi từ các case studies thành công, các ngân hàng có thể navigate successfully con đường cloud transformation và position themselves cho sustainable growth trong digital economy.

Bài viết độc quyền bởi Ông Lê Thanh Hải – Chuyên gia Công nghệ số – Data – AI ngành Tài chính Ngân hàng

Chuyên gia trong lĩnh vực Tài chính Ngân hàng với 15 năm kinh nghiệm, ,o  mối phối hợp của nhiều đối tác lớn như IBM, Oracle, AWS, Microsoft, Fujitsu. Chuyên gia tư vấn về giải pháp Data – AI trong lĩnh vực ngân hàng – tài chính, phát triển các giải pháp nền tảng của ngân hàng tại Nhật Bản và Việt Nam. Ứng dụng xây dựng hệ thống thẻ thanh toán tại ngân hàng SHB