5 xu hướng công nghệ trong lĩnh vực Thanh toán

Trong thời đại bùng nổ công nghệ số, mọi mặt của đời sống kinh tế – xã hội có sự thay đổi sâu sắc và toàn diện. Lĩnh vực thanh toán điện tử cũng không nằm ngoài xu hướng ấy. Rất nhiều xu hướng thanh toán mới trên thế giới đang được hình thành, mỗi xu hướng sẽ phù hợp với từng khu vực, quốc gia, thói quen người dùng ở khu vực đó. Tại Việt Nam, xu hướng thanh toán không tiền mặt ngày càng bùng nổ, đặc biệt là sau Đại dịch Covid, theo thống kê từ năm 2021 – 2023 số lượng giao dịch không tiền mặt đã tăng gần 3 lần (từ hơn 4 tỷ giao dịch/năm lên gần 12 tỷ giao dịch/năm), giá trị giao dịch cũng tăng 2 lần (từ 56 triệu tỷ lên gần 120 triệu tỷ/năm).

1. Open Banking

Open Banking không chỉ là một xu hướng, đó là một cuộc cách mạng. Open Banking cho phép chia sẻ một số thông tin tài chính nhất định mà chỉ bạn và Ngân hàng mới có thể xem, chẳng hạn như số dư tài khoản, lịch sử giao dịch của bạn với các tổ chức tài chính hoặc dịch vụ khác mà bạn chọn. Bằng cách khai thác thông qua API, một hệ sinh thái trong lĩnh vực tài chính ngân hàng được thiết lập, kết nối dễ dàng, hiệu quả, an toàn và lấy người tiêu dùng làm trung tâm. Xu hướng Open Banking sẽ mang đến cho người tiêu dùng quyền kiểm soát đối với dữ liệu tài chính của họ và thúc đẩy các sản phẩm tài chính tùy chỉnh. Tiềm năng ở đây là rất lớn, các giao dịch trực tiếp giữa các ngân hàng diễn ra xung quanh thẻ truyền thống có thể mang lại mức phí thấp hơn và thanh toán nhanh hơn.

2. Biometric Payments 

Các phương thức thanh toán sinh trắc học đang đặt ra các tiêu chuẩn mới về bảo mật và thuận tiện. Với các công nghệ như nhận dạng vân tay và khuôn mặt trở nên phổ biến, thanh toán sẽ an toàn và nhanh chóng hơn. Việc khám phá khả năng nhận dạng giọng nói và mống mắt tiếp tục đẩy xa ranh giới của những gì có thể, khiến việc thanh toán trở nên đơn giản và bảo mật. Tại Việt Nam, NHNN cũng ban hành quyết định 2345/QD-NHNN yêu cầu các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán trên mạng internet phải triển khai áp dụng xác thực sinh trắc học trong một số điều kiện cụ thể.

3. Payments embraces AI 

Trí tuệ nhân tạo đang trên đà phát triển. AI đã tiếp quản nhiều ngành kinh doanh để nâng cao hiệu quả hoạt động và giảm chi phí lao động. Ngành tài chính không đứng sau cuộc đua. Với các giải pháp tài chính dựa trên AI, các doanh nghiệp mong muốn áp dụng các dịch vụ thanh toán hiện đại để cải thiện dòng tiền và bảo mật giao dịch.

Dưới đây là một số cách AI nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho thế giới kinh doanh hiện đại:

• Thanh toán được cá nhân hóa

AI có thể phân tích dữ liệu khách hàng để cá nhân hóa trải nghiệm thanh toán. Các doanh nghiệp có thể sử dụng hệ thống thanh toán dựa trên AI để nâng cao trải nghiệm giao dịch tổng thể giữa khách hàng và doanh nghiệp.

• Phát hiện và ngăn chặn gian lận

Hệ thống thanh toán được hỗ trợ bởi AI có thể phát hiện những điểm bất thường trong giao dịch và dữ liệu cá nhân để ngăn chặn gian lận. Những công cụ như vậy có thể thay đổi cách các doanh nghiệp xử lý tài chính của họ.

• Tự động hóa xử lý thanh toán

Việc sử dụng AI trong xử lý thanh toán có thể giúp doanh nghiệp tự động hóa các giao dịch để hợp lý hóa hoạt động. Đây có thể là một lựa chọn tuyệt vời cho các công ty hoạt động ở các múi giờ khác nhau.

4. Payment Orchestration

Payment Orchestration còn được gọi là Payment Orchestration Platform (POP), là một giải pháp phần mềm kết nối người bán với nhiều PSP, người mua, đối tác thanh toán và cho phép người bán quản lý mọi thứ từ một giao diện. Nó hợp nhất hầu hết các khía cạnh của quy trình thanh toán trực tuyến ở một nơi, bao gồm ủy quyền thanh toán, định tuyến giao dịch, đối chiếu, thanh toán, sổ cái, phân tích và chi tiết thanh toán.

Mục đích của POP là loại bỏ sự phức tạp cho người bán bằng cách cho phép họ tận dụng lợi thế khi làm việc với nhiều nhà cung cấp dịch vụ thanh toán mà không cần phải tích hợp từng nhà cung cấp dịch vụ một. Việc hợp lý hóa này cho phép người bán định tuyến thanh toán theo nhiều cách khác nhau và dựa trên nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm: tính khả dụng của bộ xử lý thanh toán, điều kiện phí tốt nhất, tỷ lệ ủy quyền cao nhất và vị trí địa lý. Kết nối với nhiều nhà cung cấp có thể giúp bảo vệ khỏi các khoản thanh toán không thành công và giảm chi phí liên quan đến việc xử lý thanh toán. Việc áp dụng POP cũng giúp người bán tránh khỏi rắc rối khi duy trì tất cả các tiện ích tích hợp riêng biệt sau khi chúng được thêm vào. Với POP, người bán có thể dễ dàng quản lý tất cả hoạt động tích hợp của mình từ một nơi trung tâm. 

Điều thú vị là AI cũng đang bắt đầu đóng một vai trò trong giải pháp này, đưa ra các quy tắc định tuyến một cách thông minh và xác định thời điểm nào là tốt nhất trong ngày để chuyển tiền.

5. Financial Data Security

Tương lai của công nghệ thanh toán phụ thuộc rất nhiều vào an ninh tài chính. Chỉ mới trong quý 1/2024, ngay tại Việt Nam một số tổ chức tài chính, công nghệ đã bị tấn công bằng phương thức ransomware mã hóa toàn bộ dữ liệu của doanh nghiệp, khiến doanh nghiệp phải dừng hoạt động kinh doanh trong nhiều ngày; nhiều khách hàng cá nhân bị lộ thông tin tài khoản ngân hàng gây thiệt hại lớn về tài chính v.v.. Thị trường tài chính toàn cầu cũng đang tập trung vào việc tang cường an ninh tài chính trong nhiều lĩnh vực khác nhau. 

• Xác thực đa yếu tố Multi-Factor Authentication (MFA): khi một yếu tố xác thực không đủ hiệu quả thì doanh nghiệp sẽ sử dụng xác thực đa yếu tố (SMS OTP, App OTP, xác thực vân tay, gương mặt, mống mắt …)
• Tokenization: cơ chế tạo token cho những loại dữ liệu nhạy cảm (Tên chủ thẻ, số thẻ, Mã CVV2 …)
• Data Encryption: mã hóa toàn bộ dữ liệu để bảo vệ dữ liệu thông tin tài chính. 

Bài viết độc quyền của chuyên gia FPT IS Tác giả Lâm Ngọc Khánh – Phó Giám đốc Trung tâm Ngân hàng Doanh nghiệp