Số doanh nghiệp toàn cầu đặt mục tiêu Net-Zero tăng vọt 227%: Doanh nghiệp Việt đối mặt với áp lực đổi mới ngày càng lớn

Theo số liệu từ Sáng kiến Mục tiêu Dựa trên Khoa học (Science Based Targets initiative – SBTi), từ đầu năm 2024 đến giữa năm 2025, số doanh nghiệp toàn cầu vừa đặt mục tiêu giảm phát thải ngắn hạn vừa cam kết Net-Zero đã tăng tới 227%. Đáng chú ý, các doanh nghiệp có mục tiêu theo chuẩn SBTi hiện chiếm 41% tổng giá trị vốn hóa thị trường toàn cầu. Đây là tín hiệu rõ ràng cho thấy chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn tùy ý, mà đang trở thành tiêu chuẩn cạnh tranh quốc tế. 

Châu Á là khu vực có tốc độ tăng trưởng mạnh nhất, với số doanh nghiệp đặt mục tiêu khí hậu tăng 134%. Riêng Trung Quốc ghi nhận mức tăng ấn tượng 228%, từ 137 lên 450 công ty trong vòng 18 tháng qua. Các ngành đi đầu trong xu hướng này là Công nghiệp (sản xuất, phân phối), Tiêu dùng không thiết yếu (ô tô, dệt may, hàng gia dụng) và Vật liệu. 

Những con số trên phản ánh một thực tế: Net-Zero đã trở thành “ngôn ngữ chung” của cạnh tranh toàn cầu. Dù ở châu Âu hay châu Á, doanh nghiệp thuộc nhiều quy mô và ngành nghề đều coi việc đặt mục tiêu khí hậu là tiêu chí cốt lõi để khẳng định vị thế. 

Áp lực của doanh nghiệp Việt trước áp lực Net Zero 

Trước làn sóng Net-Zero toàn cầu, doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước áp lực đổi mới toàn diện. Để tham gia sâu vào chuỗi giá trị quốc tế, họ không chỉ cần minh bạch về phát thải khí nhà kính mà còn phải xây dựng lộ trình Net-Zero khả thi. Các tập đoàn đa quốc gia và những thị trường xuất khẩu lớn đã đặt ra hàng loạt tiêu chuẩn “xanh” bắt buộc, tạo nên bốn nhóm áp lực chính đối với doanh nghiệp Việt: 

1. Áp lực từ khách hàng quốc tế

Các tập đoàn toàn cầu ngày càng áp đặt tiêu chí bền vững khắt khe lên nhà cung ứng. Những công ty như Apple, Unilever, Microsoft, IKEA hay Nike đều yêu cầu đối tác phải kiểm kê và cắt giảm phát thải carbon, đồng thời công bố báo cáo ESG minh bạch. Doanh nghiệp nào không đáp ứng sẽ bị loại khỏi chuỗi cung ứng. Điều này có nghĩa, để duy trì hợp đồng và vị thế trong mạng lưới toàn cầu, doanh nghiệp Việt buộc phải đạt chuẩn “xanh” do khách hàng quốc tế đề ra. 

2. Áp lực từ chính sách toàn cầu

Hệ thống chính sách quốc tế ngày càng siết chặt tiêu chuẩn phát thải, tạo thêm rào cản đáng kể cho doanh nghiệp Việt. Liên minh Châu Âu đã triển khai Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM), yêu cầu các mặt hàng phát thải cao như thép, nhôm, xi măng… phải minh bạch dấu chân carbon và chịu thuế bổ sung nếu vượt chuẩn. Tương tự, Hoa Kỳ và Nhật Bản cũng đã ban hành quy định buộc nhà cung cấp minh bạch khí thải và truy xuất nguồn gốc carbon. Những quy định này sẽ làm tăng chi phí xuất khẩu và có thể loại bỏ sản phẩm phát thải cao khỏi các thị trường trọng điểm nếu doanh nghiệp không nhanh chóng thích ứng. 

3. Áp lực tài chính và công nghệ

Con đường Net-Zero đòi hỏi đầu tư lớn vào năng lượng tái tạo, công nghệ đo lường và hệ thống báo cáo phát thải, nhưng phần lớn doanh nghiệp Việt – đặc biệt là SME – đang thiếu vốn và nhân lực chuyên môn. Thực tế, khoảng 90% doanh nghiệp trong nước chưa sẵn sàng cho chuyển đổi xanh, chủ yếu vì hạn chế tài chính, thiếu chuyên gia và năng lực quản trị dữ liệu. Công nghệ xanh như AI, IoT, blockchain hay năng lượng tái tạo được xem là chìa khóa cho hành trình giảm phát thải, nhưng chi phí đầu tư ban đầu lại quá cao, khiến nhiều doanh nghiệp lúng túng dù hiểu rõ tính cấp thiết của Net-Zero. 

4. Áp lực cạnh tranh

Trong bối cảnh mới, doanh nghiệp đi trước trong chuyển đổi xanh sẽ chiếm lợi thế, còn doanh nghiệp chậm chân sẽ nhanh chóng bị thay thế. Tiêu chuẩn xanh đã trở thành điều kiện sống còn chứ không chỉ là lợi thế cạnh tranh. Như chuyên gia nhận định: “Ai đạt chuẩn trước sẽ chiếm lĩnh thị trường trước”. Ngược lại, doanh nghiệp chậm xanh hóa sẽ dần mất hợp đồng, thậm chí bị loại khỏi chuỗi cung ứng quốc tế khi đối thủ đã đáp ứng tốt yêu cầu môi trường. Cuộc đua Net-Zero vì vậy cũng chính là cuộc đua về năng lực cạnh tranh và khả năng tồn tại của doanh nghiệp trên thị trường toàn cầu. 

Hành động cần thiết cho doanh nghiệp Việt 

Trước những áp lực ngày càng lớn từ khách hàng quốc tế, chính sách toàn cầu, hạn chế về nguồn lực và sức ép cạnh tranh, doanh nghiệp Việt không thể đứng ngoài cuộc. Thay vì chờ đợi, doanh nghiệp Việt cần chủ động hành động ngay từ bây giờ. 

• Tiếp cận khung SBTi: Tham gia Sáng kiến Mục tiêu Dựa trên Khoa học (SBTi) và xây dựng cả mục tiêu giảm phát thải ngắn hạn lẫn dài hạn theo chuẩn khoa học. Đây là nền tảng để khẳng định cam kết minh bạch, đáng tin cậy và giữ vững vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu. 

• Xây dựng lộ trình kiểm kê phát thải Scope 1-2-3: Tiến hành kiểm kê và quản lý phát thải ở cả ba phạm vi (Scope 1 – trực tiếp, Scope 2 – năng lượng mua ngoài, Scope 3 – chuỗi giá trị). Lộ trình toàn diện này giúp doanh nghiệp vừa đáp ứng các quy định quốc tế, vừa tối ưu hiệu quả vận hành. 

• Đầu tư vào đổi mới: Tăng tốc ứng dụng năng lượng tái tạo, cải tiến công nghệ tiết kiệm năng lượng, tối ưu logistics và phát triển sản phẩm, bao bì bền vững. Đây là bước đi vừa giúp giảm phát thải vừa tạo lợi thế chi phí và củng cố năng lực cạnh tranh dài hạn. 

• Minh bạch báo cáo phát thải: Công khai số liệu và tiến độ giảm phát thải hằng năm theo các chuẩn quốc tế như GHG Protocol, ISO 14064, CBAM... Minh bạch báo cáo không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý ngày càng chặt chẽ, mà còn củng cố niềm tin từ khách hàng, nhà đầu tư và đối tác, đồng thời nâng cao uy tín thương hiệu trên thị trường quốc tế. 

VertZero – Giải pháp kiểm kê khí nhà kính toàn diện cho Doanh nghiệp Việt  

Trong bối cảnh doanh nghiệp Việt phải đối mặt với áp lực ngày càng lớn về minh bạch phát thải và lộ trình Net-Zero, VertZero – phần mềm kiểm kê khí nhà kính “Made by FPT” mang đến một giải pháp toàn diện. VertZero giúp doanh nghiệp vừa tuân thủ quy định pháp lý trong nước, vừa đáp ứng chuẩn mực quốc tế trong kiểm kê và báo cáo khí nhà kính. Nhờ đó, doanh nghiệp không chỉ giảm rủi ro bị loại khỏi chuỗi cung ứng, mà còn củng cố uy tín thương hiệu và mở rộng cơ hội tiếp cận vốn xanh. 

VertZero – giải pháp kiểm kê khí nhà kính giúp doanh nghiệp Việt Nam minh bạch dữ liệu phát thải, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế  

Với VertZero, doanh nghiệp được hỗ trợ: 

•  Kiểm kê phát thải toàn diện (Scope 1–3): Tự động thu thập, chuẩn hóa dữ liệu từ nhiều nguồn, tính toán phát thải và xuất báo cáo theo Nghị định 119/2025/NĐ-CP, GHG Protocol và ISO 14064-1. Kết quả minh bạch, nhất quán, sẵn sàng cho kiểm toán hoặc nộp cơ quan quản lý. 

• Thiết lập mục tiêu giảm phát thải phù hợp: Hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng mục tiêu ngắn hạn, dài hạn và lộ trình Net-Zero theo chuẩn SBTi, bảo đảm kế hoạch có cơ sở khoa học và được quốc tế công nhận. 

• Đồng hành cùng chuyên gia GHG: Đội ngũ chuyên gia trực tiếp tư vấn, đề xuất giải pháp kỹ thuật và thiết kế chiến lược giảm phát thải phù hợp với từng ngành nghề, mô hình kinh doanh. 

Liên hệ đội ngũ chuyên gia VertZéro để được tư vấn giải pháp kiểm kê khí nhà kính và xây dựng lộ trình giảm phát thải hiệu quả – nền tảng vững chắc cho tăng trưởng xanh và bền vững.  

Tài liệu tham khảo 

Bảo Thắng. (2025, July 11). Doanh nghiệp Việt chạy đua minh bạch phát thải để giữ chuỗi cung ứng. Nongnghiepmoitruong.vn. https://nongnghiepmoitruong.vn/doanh-nghiep-viet-chay-dua-minh-bach-phat-thai-de-giu-chuoi-cung-d762293.html 

Gia Phuc. (2025, September 2). SBTi: Số doanh nghiệp đặt mục tiêu Net-Zero tăng 227% trên toàn cầu. NetZero.VN. https://netzero.vn/sbti-so-doanh-nghiep-dat-muc-tieu-net-zero-tang-227-phan-tram-tren-toan-cau/