Hành trình hình thành sàn giao dịch tiền số đầu tiên tại Việt Nam

Việt Nam đang chứng kiến việc chuẩn bị ra mắt sàn giao dịch tiền số đầu tiên được chính phủ hỗ trợ. Đây không chỉ là một dự án công nghệ đơn thuần mà còn là chiến lược dài hạn nhằm định vị Việt Nam trên bản đồ tài chính toàn cầu. Hãy cùng tìm hiểu hành trình từ ý tưởng đến thực tế của sàn giao dịch tiền số tiên phong này.

1. HÀNH TRÌNH XÂY DỰNG:

1.1 Khởi Đầu Từ Những Quyết Định Chiến Lược (2021-2023)

Bước đầu tiên trong hành trình này có thể truy nguyên từ Quyết định số 942/QĐ‑TTg, khi Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV) thực hiện thí điểm ứng dụng tiền điện tử. Quyết định này không chỉ thể hiện tầm nhìn xa của lãnh đạo quốc gia mà còn đánh dấu bước chuyển từ thái độ thận trọng sang chủ động nghiên cứu và đánh giá các ưu nhược điểm của công nghệ blockchain.

Giai đoạn 2021-2023 được coi là thời kỳ “thăm dò và học hỏi”, khi các cơ quan chức năng bắt đầu hiểu rõ hơn về bản chất của tài sản số và tác động của nó đến nền kinh tế. Việc giao nhiệm vụ cho SBV thực hiện thí điểm cho thấy sự thận trọng nhưng cũng đầy quyết tâm của Việt Nam trong việc tiếp cận công nghệ tài chính mới.

1.2 Giai Đoạn Xây Dựng Khung Pháp Lý (2022)

Năm 2022 đánh dấu một bước tiến quan trọng khi nhiều cơ quan như Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Bộ Thông tin và Truyền thông cùng SBV bắt đầu hợp tác xây dựng khung pháp lý toàn diện. Sự phối hợp này tiếp nối định hướng từ Quyết định 1255/QĐ‑TTg năm 2017, tạo nên một hệ thống pháp lý nhất quán và đồng bộ.

Việc có sự tham gia của nhiều bộ ngành cho thấy tính phức tạp và tầm quan trọng của vấn đề. Mỗi cơ quan đều đóng góp chuyên môn riêng: Bộ Tài chính về quản lý thuế và tài chính, Bộ Tư pháp về khung pháp lý, Bộ Thông tin và Truyền thông về công nghệ, và SBV về chính sách tiền tệ.

1.3 Bước Ngoặt Quyết Định (Tháng 3/2025)

Tháng 3/2025 là thời điểm then chốt khi Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang và các cơ quan chủ trì chính thức đề xuất xây dựng mô hình sandbox – sàn giao dịch tiền điện tử thử nghiệm. Mô hình sandbox này tạo ra các ranh giới pháp lý và môi trường có cấu trúc cho sự đổi mới, giúp các công ty crypto và fintech có được sự rõ ràng thay vì đối diện với sự không chắc chắn.

Phó Bộ trưởng Nguyễn Đức Chi đã thông báo sẽ trình Chính phủ một dự thảo nghị quyết trong tháng 3 để triển khai pilot sàn giao dịch. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một lộ trình cụ thể và rõ ràng cho việc hợp pháp hóa giao dịch tiền số, với sự bảo hộ pháp lý và cam kết minh bạch thị trường.

1.4 Tiến Triển Nhanh Chóng (Cuối tháng 3 – Tháng 4/2025)

Chương trình thí điểm sẽ thực thi các quy định về cấp phép, báo cáo giao dịch và chống rửa tiền để cân bằng giữa đổi mới và ổn định tài chính. Chính phủ đang xúc tiến thông qua nghị quyết cho phép pilot sàn giao dịch tập trung (CEX), với ưu tiên hàng đầu là an toàn, bảo vệ nhà đầu tư và chống rửa tiền.

Việt Nam đang khám phá một chương trình thí điểm có kiểm soát cho các sàn giao dịch tiền số, nhằm tạo ra khung pháp lý, quản lý rủi ro và bảo vệ nhà đầu tư thông qua phương pháp sandbox. Cách tiếp cận này thể hiện sự cân bằng giữa việc khuyến khích đổi mới và đảm bảo an toàn hệ thống tài chính.

1.5 Sự Tham Gia Của Các Công Ty Chứng Khoán Hàng Đầu (Tháng 6/2025)

Một trong những diễn biến đáng chú ý nhất là sự tham gia của Techcom Securities (TCBS) vào dự án. TCBS đã đề xuất giao dịch chứng khoán được mã hóa trên sàn tài sản số trong giai đoạn thí điểm. Điều này cho thấy sự kết hợp giữa thị trường chứng khoán truyền thống và công nghệ blockchain, mở ra khả năng tokenization các tài sản tài chính.

Bên cạnh TCBS, SSI Securities Corporation cũng đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái blockchain Việt Nam. SSI Digital Ventures đặt mục tiêu trở thành nền tảng đầu tư hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ số và Blockchain của Đông Nam Á với quỹ đầu tư 200 triệu USD. Mục tiêu của SSI Digital Ventures trong năm 2025 là đầu tư vào ít nhất 10 dự án tập trung vào thị trường Việt Nam trong lĩnh vực blockchain và AI, với tổng giá trị giải ngân 10 triệu USD.

SSID đã cam kết hỗ trợ ít nhất mười dự án có trụ sở tại Việt Nam vào năm 2025, phân bổ tối thiểu 10 triệu USD tài trợ, đồng thời giới thiệu khung đồng đầu tư nhắm đến 500 triệu USD vốn phối hợp với các đối tác trong nước và quốc tế.

Sự tham gia của cả TCBS và SSI không chỉ mang lại kinh nghiệm công nghệ mà còn đảm bảo tính khả thi và an toàn của hệ thống, đồng thời tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh trong việc phát triển sàn giao dịch.

1.6 Cột Mốc Pháp Lý Quan Trọng: Luật Công Nghệ Số

Tháng 6/2025 cũng chứng kiến việc Luật Công nghệ số được thông qua với hiệu lực từ 1/1/2026. Đây là lần đầu tiên Việt Nam công nhận “tiền mã hóa” và “tài sản số” về mặt pháp lý, tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động của sàn giao dịch.

Việc có khung pháp lý rõ ràng không chỉ bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư mà còn tạo môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp công nghệ phát triển sản phẩm và dịch vụ liên quan đến tài sản số.

1.7 Hỗ Trợ Kỹ Thuật Quốc Tế

Với sự hỗ trợ của Bybit, Bộ Tài chính Việt Nam đang tạo ra một hệ thống giao dịch crypto nguyên mẫu. Sự hợp tác với các đối tác quốc tế có kinh nghiệm như Bybit cho thấy Việt Nam không chỉ học hỏi mà còn áp dụng những best practice từ thị trường toàn cầu.

Cách tiếp cận này cho phép giới thiệu tài sản số một cách có kiểm soát, giúp các cơ quan quản lý thu thập dữ liệu và hoàn thiện quy định trước khi triển khai toàn diện. Bằng cách tạo ra môi trường có kiểm soát, các nhà quản lý có thể theo dõi chặt chẽ các giao dịch và xác định rủi ro tiềm ẩn.

THAM KHẢO THÊM CÂU CHUYỆN VỀ SÀN GIAO DỊCH TIỀN SỐ TẠI VIỆT NAM:

• Tiền số Việt Nam thách thức và thuận lợi trên con đường hợp pháp hóa 
• Từ cấm đến cho phép: Hành trình pháp lý tiền số Việt Nam 

2. Những Hiệu Quả Kỳ Vọng Từ Sàn Giao Dịch Tiền Số Riêng

2.1. Tăng Cường Quản Lý Rủi Ro và Bảo Vệ Nhà Đầu Tư

Sàn giao dịch thí điểm, được hỗ trợ bởi giám sát quy định, sẽ giảm thiểu rủi ro gian lận liên quan đến các vụ lừa đảo, điều đã gây ảnh hưởng đến Việt Nam gần đây. Việc có một sàn giao dịch được giám sát chặt chẽ sẽ tạo ra môi trường an toàn hơn cho nhà đầu tư, giảm thiểu các rủi ro từ các sàn không được cấp phép.

2.2. Đa Dạng Hóa Danh Mục Đầu Tư

Các nhà đầu tư sẽ có thể đa dạng hóa danh mục đầu tư bằng cách thêm tiền mã hóa hoặc tài sản số vào các lựa chọn như cổ phiếu, bất động sản hoặc vàng. Điều này không chỉ mở rong lựa chọn đầu tư mà còn giúp nhà đầu tư phân bổ rủi ro hiệu quả hơn.

2.3. Thúc Đẩy Thu Thuế và Minh Bạch Tài Chính

Với một sàn giao dịch chính thức, Chính phủ có thể theo dõi và đánh thuế các giao dịch một cách hiệu quả, tăng thu ngân sách nhà nước. Đồng thời, việc có báo cáo giao dịch minh bạch sẽ giúp chống rửa tiền và các hoạt động bất hợp pháp khác.

2.4. Tạo Động Lực Cho Đổi Mới Công Nghệ và Thu Hút Đầu Tư

Sàn giao dịch tiền số sẽ trở thành catalyst cho việc phát triển hệ sinh thái blockchain và fintech tại Việt Nam. Điều này sẽ thu hút đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, tạo ra nhiều cơ hội việc làm chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ tài chính.

Sự tham gia tích cực của các tập đoàn chứng khoán lớn như TCBS và SSI Securities đã cho thấy tiềm năng hút vốn đầu tư lớn. SSI Digital Ventures với quỹ 200 triệu USD và cam kết đầu tư vào ít nhất 10 dự án blockchain-AI trong năm 2025 là minh chứng rõ ràng cho động lực đầu tư mạnh mẽ của thị trường.

2.5. Xây Dựng Hệ Sinh Thái Web3 Đông Nam Á

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã định vị mình trong số những quốc gia hàng đầu thế giới về sở hữu và khối lượng giao dịch tài sản số. Việc có một sàn giao dịch chính thức sẽ củng cố vị thế này và thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư quốc tế.

Đặc biệt, với sự kiện GM Vietnam 2025 – Vietnam Blockchain Week được tổ chức tại Hà Nội với hơn 20.000 người tham dự và 200 diễn giả từ nhiều quốc gia, Việt Nam đang khẳng định tham vọng trở thành trung tâm Web3 của Đông Nam Á. SSI Digital đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các startup công nghệ, cơ quan quản lý, ngân hàng, quỹ đầu tư và các nhà lãnh đạo blockchain toàn cầu.

Tham khảo thêm câu chuyện về tiền số tại Thái Lan tại đây

3. Kết Luận

Hành trình từ ý tưởng đến thực tế của sàn giao dịch tiền số đầu tiên tại Việt Nam là minh chứng cho tầm nhìn chiến lược và sự quyết tâm của Chính phủ trong việc hiện đại hóa hệ thống tài chính. Với việc kết hợp giữa sự thận trọng trong quản lý rủi ro và sự cởi mở đối với công nghệ mới, Việt Nam đang tạo ra một mô hình độc đáo có thể trở thành điểm tham khảo cho các quốc gia khác trong khu vực.

Thành công của dự án này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn khẳng định vị thế của Việt Nam như một quốc gia tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ blockchain và tài sản số. Với nền tảng pháp lý vững chắc và sự hỗ trợ của các đối tác quốc tế, sàn giao dịch tiền số Việt Nam hứa hẹn sẽ trở thành một success story đáng tự hào trong lịch sử phát triển công nghệ tài chính của đất nước.

Bài viết độc quyền bởi Ông Lê Thanh Hải – Chuyên gia Công nghệ số – Data – AI ngành Tài chính Ngân hàng

Chuyên gia trong lĩnh vực Tài chính Ngân hàng với 15 năm kinh nghiệm, ,o  mối phối hợp của nhiều đối tác lớn như IBM, Oracle, AWS, Microsoft, Fujitsu. Chuyên gia tư vấn về giải pháp Data – AI trong lĩnh vực ngân hàng – tài chính, phát triển các giải pháp nền tảng của ngân hàng tại Nhật Bản và Việt Nam. Ứng dụng xây dựng hệ thống thẻ thanh toán tại ngân hàng SHB