Giám sát an toàn thông tin: Tầm quan trọng và giải pháp cho doanh nghiệp

Trong bối cảnh tấn công mạng ngày càng tinh vi, giám sát an toàn thông tin trở thành nhu cầu cấp thiết giúp doanh nghiệp phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các rủi ro. Đây không chỉ là lớp phòng thủ kỹ thuật mà còn là yếu tố then chốt đảm bảo hoạt động ổn định, bảo vệ dữ liệu và uy tín tổ chức.

1. Giám sát an toàn thông tin là gì? Vì sao quan trọng?

Khái niệm

Giám sát an toàn thông tin (Security Monitoring), còn gọi là Security Information Monitoring (SIM) hoặc Security Event Monitoring (SEM), là quá trình thu thập và phân tích dữ liệu để phát hiện hành vi đáng ngờ hoặc thay đổi trái phép trên hệ thống mạng, xác định loại hành vi cần cảnh báo và xử lý các cảnh báo khi cần thiết.

Tại sao doanh nghiệp cần giám sát an toàn thông tin?

Doanh nghiệp thường xuyên đối mặt với nhiều mối đe dọa: hacker, malware (phần mềm độc hại), nhân viên vi phạm hoặc thiếu cẩn trọng, thiết bị và hệ điều hành lỗi thời, điện toán di động và đám mây công cộng, hay các nhà cung cấp dịch vụ bên thứ ba.

Trước tính chất phổ biến và khó tránh khỏi của rủi ro an ninh mạng, tốc độ phản ứng nhanh là yếu tố sống còn để bảo vệ hệ thống. Vì vậy, giám sát an toàn thông tin liên tục và tự động là chìa khóa giúp phát hiện và ứng phó sớm với các mối đe dọa.

2. Lợi ích & thách thức khi triển khai giám sát an toàn thông tin

Việc triển khai giám sát an toàn thông tin mang lại nhiều lợi ích trong bảo vệ dữ liệu và hạ tầng CNTT, song cũng đặt ra không ít thách thức về nguồn lực, công nghệ và quy trình.

3. Các phương pháp & công nghệ giám sát an toàn thông tin

Giám sát an toàn thông tin bao gồm nhiều phương pháp và công nghệ nhằm phát hiện, phân tích và ứng phó với các mối đe dọa bảo mật theo thời gian thực. Một số phương pháp và công nghệ chính gồm:

3.1. Phương pháp giám sát an toàn thông tin

(1) Hệ thống Phát hiện và Ngăn chặn Xâm nhập (IDS/IPS): Giám sát lưu lượng mạng để phát hiện hoạt động bất thường – dấu hiệu của cuộc tấn công. IDS chỉ phát hiện và cảnh báo, trong khi IPS có thể tự động ngăn chặn.

Ví dụ: Ứng dụng IDS để giám sát lưu lượng truy cập và nhận cảnh báo khi phát hiện dấu hiệu tấn công SQL injection.

(2) Quản lý Thông tin và Sự kiện An ninh (SIEM): Thu thập và phân tích dữ liệu bảo mật từ nhiều nguồn, đưa ra cảnh báo theo thời gian thực.

Ví dụ: SIEM phân tích log từ tường lửa (firewall), máy chủ (server) và ứng dụng để phát hiện hành vi truy cập trái phép.

(3) Phát hiện và Ứng phó trên Endpoint (EDR): Giám sát và bảo vệ thiết bị đầu cuối như máy tính, điện thoại. Phát hiện hành vi độc hại và hỗ trợ điều tra, xử lý.

Ví dụ: EDR phát hiện phần mềm mã độc (malware) trên laptop và cô lập thiết bị.

(4) Phân tích Lưu lượng Mạng (NTA): Phân tích sâu lưu lượng mạng để phát hiện bất thường mà công cụ truyền thống bỏ sót.

Ví dụ: NTA phát hiện hành vi rò rỉ dữ liệu bất thường.

3.2. Công nghệ giám sát an toàn thông tin

(1) Trí tuệ nhân tạo (AI) và Machine Learning (ML): Học từ dữ liệu lịch sử và hành vi thời gian thực để nhận diện mối đe dọa mới.

Ví dụ: ML phát hiện email phishing (email tấn công giả mạo) với dấu hiệu tinh vi.

(2) Dịch vụ bảo mật trên nền tảng đám mây: Các nhà cung cấp dịch vụ đám mây cung cấp giải pháp bảo mật dựa trên hạ tầng sẵn có, mang lại khả năng giám sát linh hoạt và mạnh mẽ.

Ví dụ: FPT Cloud cung cấp hệ sinh thái sản phẩm trên nền tảng đám mây, bao gồm bảo mật cùng với các dịch vụ như tính toán, lưu trữ, cơ sở dữ liệu, sao lưu, phân tích và ứng dụng dành riêng cho doanh nghiệp.

(3) Tự động hóa và Điều phối An ninh (SOAR): Tự động hóa quy trình phản ứng sự cố, giảm thời gian xử lý.

Ví dụ: Một nền tảng SOAR tự động cô lập hệ thống nhiễm malware và kích hoạt quét.

(4) Quét lỗ hổng: Kiểm tra định kỳ hệ thống để phát hiện và khắc phục lỗ hổng trước khi bị khai thác.

Ví dụ: Công cụ quét lỗ hổng kiểm tra web server định kỳ.

Sự kết hợp các phương pháp và công nghệ này giúp tổ chức xây dựng một hệ thống giám sát ATTT toàn diện, bảo vệ hiệu quả tài sản trước các mối đe dọa ngày càng tinh vi.

4. Các thực hành tốt nhất (best practices) trong giám sát an toàn thông tin

Hiểu rõ cách dữ liệu vận hành là yếu tố quan trọng nhất trước khi triển khai giám sát ATTT doanh nghiệp. Chỉ xây dựng chiến lược giám sát liên tục là chưa đủ, và tuân thủ không đồng nghĩa với an toàn. Dưới đây là các thực tiễn tốt nhất áp dụng cho mọi ngành:

• Hợp tác với nhà cung cấp uy tín: Đánh giá kỹ uy tín và năng lực đối tác trước khi lựa chọn giải pháp giám sát. Hãy lựa chọn nhà cung cấp không chỉ bảo vệ dữ liệu mà còn đặt lợi ích và sự an toàn của khách hàng lên hàng đầu, sở hữu những chứng chỉ bảo mật quốc tế. Điều này giúp giảm gián đoạn kinh doanh, tránh thất thoát doanh thu và đảm bảo quyền riêng tư dữ liệu.

• Nắm vững các phương pháp bảo vệ dữ liệu: Các mối đe dọa có thể đến từ lỗi của nhân viên nội bộ. Các lỗi này lại khó phát hiện vì có thể diễn ra sau nhiều năm mà không để lại dấu vết rõ ràng. Theo Gartner, doanh nghiệp cần lưu ý nắm vững bốn kỹ thuật bảo vệ dữ liệu quan trọng gồm:

• Mã hóa & xác thực: Ngăn bên thứ ba đọc dữ liệu nhạy cảm.
• Che giấu dữ liệu (masking/tokenization): Thay thế dữ liệu giá trị cao bằng ký tự ngẫu nhiên.
• Xóa dữ liệu (data erasure): Loại bỏ triệt để dữ liệu không dùng và tài khoản không còn hoạt động.
• Sao lưu dữ liệu (backup): Thực hiện sao lưu định kỳ, lưu tại nhiều vị trí để dễ phục hồi.

• Thiết lập chính sách an ninh mạng: Áp dụng quản trị dữ liệu theo hướng rủi ro, thường xuyên kiểm toán cơ sở dữ liệu, đánh giá lỗ hổng, và xây dựng quy trình quản lý bản vá. Bổ nhiệm Cán bộ Bảo vệ Dữ liệu (Data Protection Officer, viết tắt: DPO) để giám sát. Đồng thời, triển khai chiến lược quản lý bản vá hiệu quả và lựa chọn đối tác đáp ứng nhiều tiêu chuẩn tuân thủ đa đám mây như GDPR, HIPAA, SOC 2, NIST và các khung quy định khác.

• Đào tạo nhân viên về rủi ro ATTT: Yếu tố con người luôn khó kiểm soát, nhưng có thể giảm thiểu qua đào tạo. Doanh nghiệp cần:

• Tổ chức huấn luyện nhận thức ATTT bắt buộc khi onboarding.
• Cập nhật thường xuyên kiến thức về nhận diện mã độc, tấn công lừa đảo (phishing, social engineering).
• Rèn luyện thói quen vệ sinh an ninh mạng (cyber hygiene) để bảo vệ tài sản và dữ liệu doanh nghiệp.

5. FPT IS – Đối tác cung cấp dịch vụ giám sát an toàn thông tin cho doanh nghiệp

Phát triển bởi FPT IS, FPT.EalgeEye MDR là giải pháp giám sát an toàn thông tin (ATTT) và phản ứng sự cố bảo mật tự động theo phương thức dịch vụ ứng dụng phần mềm (SaaS) đầu tiên tại Việt Nam giúp phát hiện nguy cơ tấn công mạng và đưa ra cảnh báo chỉ trong vòng 10 phút, tối ưu kiểm soát máy trạm 24/7.

Giải pháp giúp phát hiện sớm mối đe dọa, đưa ra cảnh báo và khuyến nghị xử lý trong vài phút, đảm bảo doanh nghiệp luôn duy trì trạng thái an toàn.

Tính năng nổi bật FPT.EagleEye MDR

• Quản lý dữ liệu bằng giải pháp FPT.EagleEye mGuard: Cung cấp nền tảng quản lý dữ liệu mạnh mẽ và phân tích chuyên sâu trên nguồn dữ liệu lớn nhằm phát hiện bất thường để phòng ngừa sự cố kịp thời.
• Giám sát 24/7: FPT.EagleEye MDR giúp dữ liệu luôn nằm trong tầm kiểm soát của doanh nghiệp 24/7, phát hiện sớm mọi nguy cơ bảo mật.
• Thực hiện tìm diệt mối nguy chủ động: Liên tục tìm kiếm, phát hiện sớm mối đe dọa với các biện pháp giám sát chủ động.
• Phát hiện tấn công dựa trên khung tấn công MITRE ATT&CK với trên 200 hành vi: Phân tích hàng ngàn hành vi được ghi nhận từ Endpoint, hệ thống phát hiện xâm nhập trên nhiều tầng dữ liệu.
• Đo lường hiệu quả: Đưa ra khuyến nghị và cảnh báo chính xác, đồng thời đo lường hiệu quả các chiến dịch bảo mật.

Uy tín của FPT IS đã được khẳng định qua hàng loạt giải thưởng danh giá như Top 10 Doanh nghiệp Bảo mật ATTT Việt Nam, Giải thưởng Sao Khuê, Giải thưởng Chìa khóa vàng, cùng nhiều danh hiệu quốc tế như Cisco Top Security Partner BE Award, cùng những chứng chỉ bảo mật uy tín như  ISO27001, ISO20000, ISO9001, chứng nhận CREST cho dịch vụ Pentest và SOC, chứng chỉ PCI.QSA cho tư vấn, đánh giá PCI DSS.

Giám sát an toàn thông tin là nền tảng để doanh nghiệp duy trì hoạt động bền vững và an toàn trong thời đại số. Trung tâm An ninh mạng của FPT IS sẽ ứng cứu xử lý sự cố theo yêu cầu và tư vấn kiến trúc, kỹ thuật và chiến lược bảo mật tổng thể giúp doanh nghiệp luôn chủ động trước mọi cuộc tấn công. Quý doanh nghiệp quan tâm đến giải pháp giám sát an toàn thông tin, vui lòng để lại thông tin liên hệ TẠI ĐÂY để được chuyên gia FPT IS tư vấn chi tiết.