Hướng dẫn Báo cáo ESG theo chuẩn TNFD (Phần 1)

Chuẩn công bố TNFD đang nhanh chóng trở thành tiêu chuẩn toàn cầu cho việc quản lý và công bố thông tin liên quan đến thiên nhiên trong báo cáo ESG. Với tác động từ chính sách quốc tế, thị trường vốn và chuỗi cung ứng toàn cầu, doanh nghiệp Việt Nam cần sớm tiếp cận và hành động theo khuôn khổ TNFD như một bước đi chiến lược để hội nhập và nâng cao năng lực cạnh tranh. 

TNFD là gì? 

TNFD (viết tắt của Taskforce on Nature-related Financial Disclosures) là một sáng kiến toàn cầu ra đời tháng 6/2021 nhằm xây dựng khuôn khổ quản lý rủi ro và công bố thông tin liên quan đến thiên nhiên. 

Sáng kiến được khởi xướng vào tháng 7/2020 và chính thức thành lập với sự hợp tác của bốn tổ chức sáng lập: UNEP FI (United Nations Environment Programme Finance Initiative), UNDP (United Nations Development Programme), WWF (Worldwide Fund for Nature), và Global Canopy. 

TNFD ra đời để giải quyết khoảng trống lớn trong báo cáo ESG, khi yếu tố thiên nhiên (đa dạng sinh học, hệ sinh thái, tài nguyên thiên nhiên) chưa được tích hợp đầy đủ. Kể từ khi ra mắt, TNFD nhận được sự ủng hộ chính thức từ G7, G20, cùng hơn 370 tổ chức toàn cầu (doanh nghiệp, tổ chức tài chính, cơ quan quản lý) tham gia thử nghiệm và áp dụng. 

Mục tiêu của TNFD 

TNFD giúp doanh nghiệp nhận diện, đánh giá và công bố những yếu tố phụ thuộc, tác động, rủi ro và cơ hội liên quan đến thiên nhiên, bao gồm đất, nước, không khí, đa dạng sinh học và hệ sinh thái. Thông qua đó, doanh nghiệp có thể hiểu rõ mức độ ảnh hưởng hai chiều giữa hoạt động kinh doanh và thiên nhiên, từ đó tích hợp vào chiến lược và quản trị rủi ro. 

Đồng thời, TNFD còn tạo khuôn khổ giúp doanh nghiệp gắn yếu tố thiên nhiên với chiến lược, quản trị và báo cáo, đảm bảo tính minh bạch, nhất quán và có thể so sánh theo chuẩn quốc tế (ISSB, GRI, CSRD, và đồng bộ với mục tiêu Kunming – Montreal Global Biodiversity Framework). TNFD cũng thúc đẩy dòng vốn toàn cầu dịch chuyển sang Nature‑Positive, mở rộng cơ hội tiếp cận vốn ESG, đối tác chiến lược và thị trường quốc tế. 

Lịch sử hình thành TNFD – Từ ý tưởng đến chuẩn mực toàn cầu 

Giai đoạn khởi nguồn ý tưởng

Tháng 7/2020: Công bố sáng kiến TNFD – tạo ra một khuôn khổ công bố thiên nhiên tương tự TCFD nhưng mở rộng phạm vi.
Từ 9/2020 đến 6/2021 là giai đoạn chuẩn bị với sự phối hợp của UNEP FI, UNDP, WWF và Global Canopy nhằm xây dựng cấu trúc tổ chức và huy động nguồn lực. 

Giai đoạn ra mắt chính thức và xây dựng đội ngũ

Tháng 6/2021: TNFD ra mắt chính thức, dưới sự dẫn dắt của David Craig và Elizabeth Maruma Mrema với vai trò đồng Chủ tịch.
Tháng 9/2021: Công bố 34 thành viên đầu tiên trong lực lượng đặc nhiệm (mở rộng lên 40 thành viên cuối 2022), thành lập Ban Thư ký. 

Giai đoạn thử nghiệm và tham vấn thị trường

Từ 3/2022 đến 3/2023: TNFD phát hành 4 phiên bản Beta Framework (v0.1 – v0.4).
Hơn 1.000 tổ chức tham gia TNFD Forum và các nhóm tham vấn.
200 doanh nghiệp trực tiếp thử nghiệm, cung cấp hơn 3.400 phản hồi. 

Giai đoạn khuyến nghị cuối cùng và triển khai toàn cầu

Tháng 9/2023: Công bố 14 khuyến nghị công bố TNFD theo 4 trụ cột: Governance, Strategy, Risk & Impact Management, Metrics & Targets.
Tháng 12/2023 (COP28): Ra mắt Draft Sector Guidance cho 8 ngành kinh tế.
Tháng 1/2024: Công bố 320 doanh nghiệp tiên phong (Early Adopters).
Tháng 6/2024: GRI và ISSB hợp tác chính thức với TNFD; phát hành Final Sector Guidance.
Tháng 10/2024 (COP16): Hơn 500 tổ chức cam kết áp dụng TNFD. 

Vì sao khuôn khổ TNFD lại quan trọng? 

Rủi ro thiên nhiên đang trở thành nguy cơ kinh tế toàn cầu

Sự suy giảm đa dạng sinh học không chỉ là vấn đề môi trường mà còn là rủi ro kinh tế. Các dịch vụ hệ sinh thái như thụ phấn, điều tiết khí hậu và lọc nước khi suy giảm có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới sản xuất, chuỗi cung ứng và tăng trưởng toàn cầu. 

Một báo cáo của Ngân hàng Thế giới (The World Bank) dự báo nếu một số dịch vụ sinh thái then chốt sụp đổ, GDP toàn cầu có thể giảm tới 2.700 tỷ USD mỗi năm vào năm 2030. 

TNFD giống như “hệ thống radar” giúp doanh nghiệp sớm nhận diện rủi ro liên quan thiên nhiên, điều chỉnh chiến lược và bảo vệ chuỗi cung ứng. 

Yêu cầu pháp lý và chuẩn mực báo cáo quốc tế

Từ năm 2024, chỉ thị CSRD (EU Directive 2022/2464) yêu cầu hơn 50.000 doanh nghiệp tại EU và quốc tế báo cáo thiên nhiên theo ESRS E4, trong đó tích hợp trực tiếp 14 khuyến nghị của TNFD. 

ISSB và GRI cũng đã chính thức tích hợp TNFD vào tiêu chuẩn của mình, tạo nên sự đồng bộ toàn cầu trong báo cáo ESG – thuận lợi cho doanh nghiệp chuẩn hóa dữ liệu một lần, phục vụ nhiều báo cáo khác nhau. 

Định hướng dòng vốn xanh sang Nature‑Positive

Lộ trình toàn cầu hướng tới mục tiêu “Nature Positive” vào năm 2030 

 Hơn 55% GDP toàn cầu (khoảng 58.000 tỷ USD) phụ thuộc trực tiếp vào thiên nhiên. TNFD giúp nhà đầu tư đánh giá và chuyển hướng vốn vào các doanh nghiệp có hành động cụ thể để bảo vệ và phục hồi sinh thái. 

Việc áp dụng TNFD từ sớm giúp doanh nghiệp tăng khả năng tiếp cận quỹ xanh, vốn ESG, và mở rộng thị trường xuất khẩu – đặc biệt với các ngành như nông nghiệp, dệt may, chế biến thực phẩm. 

Nâng cao chất lượng ESG và uy tín doanh nghiệp

TNFD sử dụng nguyên tắc Double Materiality – đánh giá cả chiều doanh nghiệp tác động đến thiên nhiên và thiên nhiên tác động trở lại doanh nghiệp. 

Việc công bố theo 14 khuyến nghị TNFD giúp tăng độ tin cậy và minh bạch trong báo cáo ESG, tạo lợi thế với nhà đầu tư, tổ chức tài chính và các thị trường yêu cầu tiêu chuẩn cao. 

VertZéro – Phần mềm kiểm kê khí nhà kính của FPT IS 

Phần mềm kiểm kê khí nhà kính – VertZéro 

Tại Việt Nam, FPT IS phát triển VertZéro – nền tảng kiểm kê khí nhà kính ứng dụng AI, hỗ trợ doanh nghiệp nội địa hành động hóa ESG theo tiêu chuẩn quốc tế. 

VertZéro không chỉ là công cụ tuân thủ, mà là nền tảng giúp doanh nghiệp tăng trưởng thông minh và bền vững. 

Doanh nghiệp Việt cần bắt đầu từ đâu? 

Hơn 500 doanh nghiệp toàn cầu đã cam kết áp dụng TNFD trong năm 2024. Để không bị tụt lại trong chuỗi cung ứng và tiếp cận vốn, doanh nghiệp Việt cần sớm xây dựng lộ trình hành động phù hợp với ngành nghề, quy mô và thị trường mục tiêu. 

Liên hệ đội ngũ chuyên gia ESG tại FPT IS để được tư vấn giải pháp Báo cáo & Kiểm kê Khí nhà kính tuân thủ các khuôn khổ quốc tế, đồng thời tích hợp hiệu quả vào chiến lược phát triển bền vững của doanh nghiệp. 

Đón xem phần tiếp theo 

Bài tiếp theo sẽ phân tích chi tiết 04 trụ cột chính về khuyến nghị công bố thông tin của TNFD, cách xây dựng hệ thống dữ liệu và tích hợp vào báo cáo doanh nghiệp chuẩn TNFD. 

TÀI LIỆU THAM KHẢO 

[1] Johnson, Justin Andrew; Baldos, Uris; Cervigni, Raffaello; Chonabayashi, Shun; Corong, Erwin; Gavryliuk, Olga; Hertel, Thomas; Nootenboom, Christopher; Gerber, James; Ruta, Giovanni; Polasky, Stephen. 2021. The Economic Case for Nature: A Global Earth-Economy Model to Assess Development Policy Pathways. © World Bank. 

[2] Segal, M. (2024, June 21). EFRAG, TNFD Release Guide Mapping Connections with CSRD and TNFD Nature-related Reporting. ESG Today. 

[3] Taskforce on Nature-related Financial Disclosures. (2024). Interoperability mapping between the GRI Standards and the TNFD Recommended Disclosures and metrics.  

[4] Evison, W., Low, L. P., & O’Brien, D. (2023, April 4). Managing nature risks: From understanding to action. PwC. 

[5] Taskforce on Nature-related Financial Disclosures. (2024). Final TNFD Recommendations on nature related issues published and corporates and financial institutions begin adopting. 

[6] Taskforce on Nature-related Financial Disclosures. (2025). Evidence review on the financial effects of nature-related risks. 

[7] Jakobs, E. (2025, March 10). Aligning Business Strategy with Nature: The Role of Taskforce on Nature-Related Financial Disclosures (TNFD). California Management Review Insights. 

[8] Brennan, S. (2024, February 28). How the TNFD recommendations and guidance support corporate sustainability reporting | Deloitte UK. Deloitte United Kingdom; Deloitte.